Zonder die incentives worden de verschillende opgaven in Nederland door verschillende mensen opgepakt. Daardoor ontbreekt samenhang. Van der Bend: ‘Elk knelpunt lossen we individueel op, maar juist dat kan er voor zorgen dat er ergens anders ook weer knelpunten ontstaan. Denk aan files. Als er een file is, dan denken we alleen over het oplossen van die files. Terwijl we misschien ook naar andere zaken zouden moeten kijken.’
Dit gebrek aan samenhang komt nog het beste naar voren bij het oplossen van het woningtekort. ‘Alle woningen die op de planning staan worden onder NAP gebouwd. Daar is dan toch niet goed over nagedacht? Het betekent dat het Rijk de problemen verschuift. Als er al veel laadpalen bij moeten, de industrie moet verduurzamen en Alliander laatst al aan de bel trok over overbelasting van het elektriciteitsnet, dan gaan wij toch niet honderdduizenden woningen bouwen in de Randstad?’
Betere kansen liggen er volgens Van der Bend in het oosten van het land. Hij vindt dat in de Randstad alles te veel moet worden afgewogen en pleit daarom voor gebieden waar bijvoorbeeld nog stikstofruimte is om snel te kunnen bouwen of waar nog te weinig gebruik gemaakt wordt van infrastructuur. ‘Ik denk trouwens ook aan Alphen aan de Rijn, Gouda of Zoetermeer, hoor. Ook daar kun je de agglomeratiekracht goed benutten. Dat hoeft niet alleen maar in de vier grote steden te gebeuren.’
Een adviserend orgaan dat infrastructuurontwikkeling in een breder perspectief kan plaatsen en een gezamenlijk narratief voor de toekomst kan ontwikkelen, is daarom noodzakelijk. Van der Bend: ‘Ik heb het dan over alle soorten infrastructuur om leven, wonen, werken en recreëren mogelijk te maken. Als een dergelijke commissie al 2 procent van de uitgaven op een totaal van 300 miljard euro kan voorkomen, dan is dat al heel veel geld.’
Ruimtelijk Management Team
Pieter Hendrikse (JLL Vastgoed) kan zich vinden in de mening van Van der Bend dat er meer samenhang moet komen, maar pleit niet meteen voor een Infrastructuurcommissie. ‘Waarom komt er geen RMT, een Ruimtelijk Management Team? Een groep experts die de regering adviseert over allerlei ruimtelijke zaken. Net zoals het OMT. Dit moet je ook als een crisis beschouwen Een Nationaal Woonakkoord past daar eveneens bij.’
‘De problemen worden alsmaar groter. De opgaven voor wonen, klimaat en energie zijn echt te groot om aan de provincies en gemeenten over te laten, dus dat zou nationaal moeten gebeuren. Belangrijk is om meer lucht en ruimte te creëren buiten de Randstad. Dat is nu ook veel beter mogelijk. Vroeger woonde je bij je werk, nu kun je werken waar je woont’, eindigt hij.