Den Haag Zuidwest behoort tot een van de zestien kwetsbaarste wijken in Nederland. Burgemeester Jan van Zanen riep enkele weken geleden op om met een Nationaal Herstel- en Perspectiefprogramma Leefbaarheid en Veiligheid te starten, om de soms schrijnende omstandigheden in de wijk te verbeteren. Dat deed hij samen met veertien andere burgemeesters.

Die kwetsbaarheid was een centraal thema in een door Platform STAD georganiseerd debat tussen politici en bewoners. Jooske Baris (Platform STAD) lepelde aan het begin van de discussie de harde feiten op. 7,1 procent voortijdige schoolverlaters tegenover 3,8 procent in Nederland. Een gemiddeld inkomen (achttienduizend euro) dat bijna tienduizend euro onder het landelijk gemiddelde ligt. Twaalf jaar korter leven in goede gezondheid. Een kwart van de bewoners die in schulden of armoede leeft. 

Daar moet iets aan gedaan worden, zo klonk het unaniem. Om de aanwezige bestuurders, te weten Martijn Balster (Wethouder Wonen in Den Haag), Farid Azarkan (DENK), René Peters (CDA), Pieter Grinwis (ChristenUnie) en Ingrid Michon (VVD), te inspireren pitchten enkele bewonersinitiatieven hun project. Zij lopen tegen knelpunten aan die bestuurders misschien nooit zouden tegenkomen.

Roep om bewegingsruimte en continuïteit

Allen vonden elkaar in een duidelijke oproep: er is continuïteit van beleid nodig. En bewegingsruimte om te pionieren. Zo vertelt Najat Lachhab van Pand Zuidwest, een lokaal initiatief waar jonge ondernemingen zich gratis kunnen vestigen in het oude, leegstaande V&D-pand aan de Leyweg, dat er nog te weinig plannen zijn om de leegstand aan te pakken. ‘Woningcorporaties kunnen ons daarmee niet verder helpen. Ondernemingen die tijdelijk leegstaan, kunnen zij door ingewikkelde regelgeving niet zomaar gratis van de hand doen. Terwijl het pionieren van ondernemers een win-winsituatie voor iedereen kan zijn. Natuurlijk moeten zij op termijn wel gaan betalen.’

Marianna Salters van AlleKanten hekelt eveneens dat gebrek aan bewegingsruimte. Zij faciliteert met AlleKanten een ontmoetingsplaats in Zuidwest voor kwetsbare mensen, waar ze zich onder meer kunnen inschrijven voor Nederlandse lessen of financiële training. ‘We doen superveel goede dingen’, vertelt ze. ‘Maar er is behoefte aan continuïteit. We kunnen niemand een vast contract aanbieden. Volgend jaar is namelijk nog niet duidelijk wat er met ons gaat gebeuren…’

Hun bestaansonzekerheid is erg jammer, omdat dergelijke ontmoetingsplaatsen een functie van vroegsignalering hebben voor mensen die kampen met mentale en fysieke problemen, vindt Wim Smale. ‘Mijn ontmoetingsplaats Bij Betje is een soort kroeg om de hoek, maar dan zonder alcohol. Wij weten nog niet hoe we hier een verdienmodel van kunnen maken, maar ik denk dat dit project voor verzekeraars en zorginstellingen toch wel erg interessant kan zijn. Dit is een soort eerste lijn naar de zorg, wij verbinden ze door naar de instanties, maar kunnen ze ook helpen. Voor de zorg kan dit heel interessant zijn, omdat we vroeg aan de bel trekken.’

Politici: ‘Weg met de verhuurderheffing, integrale aanpak met bewegingsruimte voor initiatieven’

Balster reageerde enthousiast op de initiatieven, maar verwees ook door naar de landelijke politiek in Den Haag: ‘We hebben een wettelijke basis nodig voor bewoners zodat zij meer kunnen experimenten. Wij kunnen met Den Haag nu alleen maar incidentele middelen geven, waardoor er een gebrek is aan continuïteit. Voor woningcorporaties is het denk ik erg belangrijk dat de verhuurderheffing eraf gaat. En het aankomende Nationaal Programma voor kwetsbare wijken is ook een deel van de oplossing.’

De aanwezige politici beaamden dat. Michon: ‘Dit is een monster dat je moet aanpakken. Een integrale aanpak is echt nodig om te verbeteren.’ Maar bewegingsruimte voor initiatieven blijft ook bij deze integrale aanpak de sleutel voor een effectieve wijkaanpak, zegt Peters nog maar eens. ‘Niet meer de boel dichtkegelen.’