Door het veranderende klimaat krijgen we steeds vaker te maken met extreme weersomstandigheden. Het regent harder en vaker, en is heter en droger. Nieuwe klimaatadaptieve maatregelen zijn nodig om hierop in te spelen. Zo wil de gemeente Utrecht meer bomen planten, daken vergroenen, en vind je straks op elke 200 meter van een gebouw een groene koele plek, waar inwoners heen kunnen via schaduwrijkere paden.

Samen met de Visie Klimtaatadaptatie presenteert Utrecht de Visie Water en Riolering, welke volgens de gemeente hand in hand gaann. Stoepen lopen straks vaker over in het groen, waardoor de neerslag direct wegzakt in de bodem. Ander neerslag wordt bij voorkeur opgevangen in regentonnen of op groene daken. Verder wordt de riolering verdubbeld: alleen het afvalwater gaat voortaan naar de waterzuivering. Een tweede pijp met gaatjes vangt het regenwater uit de grond op. Tot 2050 vervangt de gemeente hiervoor bijna 500 kilometer aan bestaande riolering.

Alle maatregelen bij elkaar zorgen onder andere voor het opvangen van meer CO2, wat de klimaatverandering doet afremmen, en het leefbaarder maken van de ruimtelijke omgeving, aldus de gemeente. ‘De huidige visie is de eerste voorlopige stap, en ligt nu open met de vraag aan de bevolking om te reageren’, zegt een woordvoerder van wethouder Diepeveen. Reacties van bewoners moeten bepalen hoeveel wandelpaden, bankjes en groenvoorzieningen de gemeente exact moet verzorgen.

Verhoogde rioolheffing

De kosten kunnen tot 2050 oplopen tot zo’n 3,6 miljard euro. Een deel van deze kosten wordt betaald door het verhogen van de rioolheffing. Deze stijging neemt met zo’n twee of drie procent harder toe dan door alleen de inflatie, maar zal wel stapsgewijs verlopen. Het geld gaat voornamelijk naar het vervangen van de riolering en het opvangen van overtallig regenwater.

‘We hebben stresstesten afgenomen waarin we leren hoe bepaalde gebieden omgaan met zowel extreme hitte als regenval’, zegt de woordvoerder. ‘Op basis hiervan hebben we een priorisering gemaakt. Bij de urgente plekken gaan we als eerste aan de slag.’

De wijken Kanaleneiland, Overvecht en Hoograven zijn zo als eerste aan de beurt. Hier is veel publieke ruimte nog steeds betegeld en hebben auto’s de overmacht. Bovendien moest de riolering hier toch al op de schop. Of er grote verschillen zitten tussen het werk in de binnenstad en de omliggende gebieden is nog niet duidelijk.

Stimuleren van vergroening privé-grond

Een uitdaging voor Utrecht zit in de grondverdeling. Zelf beheert de gemeente zo’n veertig procent van alle grond, terwijl bedrijven en inwoners de andere zestig beheren. Er lopen al een aantal vergroeningsinitiatieven voor deze grond. ‘We doen onder andere mee aan het NK-tegelwippen, zijn aangesloten bij Stichting Steenbreek en we zijn laatst begonnen met het stimuleren van geveltuinen, waarbij mensen bakfietsen en scheppen kunnen lenen of potgrond krijgen. Ook haalt de gemeente gratis tegels op, als je die hebt weggehaald uit je tuin.'