In 2019 was Amsterdam de eerste stad die - na een wetswijziging die dit mogelijk maakte - de helmplicht voor snorfietsers invoerde binnen de ring, en ze tevens met hun 25 kilometer per uur de rijbaan opstuurde. In totaal steunden zeventien steden en veel medici al lange tijd de helmplicht bij snorfietsers. Reden hiervoor was het grote aantal verkeersongelukken door de gemotoriseerde tweewielers met blauw kentekenplaat.
Het doel is dan ook om het aantal doden en gewonden in het verkeer omlaag te brengen, schreef demissionair minister Van Nieuwenhuizen van Infrastructuur en Waterstaat aan de Tweede Kamer. Zo kan de helmplicht de kans op hoofd- en hersenletsel met ruim 60 procent verkleinen. Voor bromfietsers die harder mogen en een geel kentekenplaat hebben, was een helm dragen al verplicht.
Wel is het misschien mogelijk voor snorfietsers om straks voor een speed-pedelec-helm (snelfietshelm) te kiezen. Dit is een lichtere helm die geschikt is voor elektrische fietsen die trapondersteuning bieden tot boven de 25 kilometer per uur, en snelheden tot 45 kilometer per uur kunnen halen. Onderzoeksbureau TNO doet nader onderzoek naar het gebruik van deze helmen voor snorfietsers.
Scooterbranche voorziet geen grote gevolgen
Mike Beumer, eigenaar van Beumer de Jong Scooters in Amsterdam, werkt al twee jaar met de helmplicht, sinds de hoofdstad dit in 2019 als eerste stad verplichtte. ‘Zowel de klanten als de scooterbranche hebben er weinig last van ondervonden. Ik heb geen veranderingen in mijn verkoop gemerkt’, vertelt Beumer. ‘Veel scootergebruikers zijn een helm gaan dragen, en geven ook aan zich veiliger te voelen. Maar er is ook een grote groep die na twee jaar nog steeds geen helm draagt. Hier vallen zeker af en toe bekeuringen’. Beumer verwacht dan ook geen grote impact van de landelijke wet die momenteel nog op tafel ligt. ‘Vergeet niet dat de scooter voor sommige gebruikers hun voornaamste vervoersmiddel is in de grote stad’, voegt Beumer daaraan toe.
Kritiek vanuit deelmobiliteit
Toch is er ook kritiek. Deels vanuit de branche van de deelmobilteit. Co-Founder en CEO van Go Sharing, Raymon Pouwels, reageerde online op de voorlopige wetswijziging. Ondanks zijn begrip voor het streven naar een veiliger vervoer, vreest hij dat de drempel voor het gebruik van deelscooters veel hoger ligt na het invoeren van een helmplicht. Daarom roept hij op om een uitzondering te maken voor gebruikers van deelscooters. Ook laat hij aan BNR weten een kostenpot van een half miljoen te verwachten. ‘We hebben bijna 5.000 voertuigen rondrijden in Nederland. Die moeten we eerst geschikt maken voor het gebruik van een helm. Waarschijnlijk willen mensen dan liever 45 kilometer per uur rijden. Die scooters moeten we allemaal laten keuren. Dat is natuurlijk een enorme kostenpost.'
Ook klinken er geluiden over een mogelijke verschuiving naar elektrische fietsen. Deze eerdergenoemde speed-pedelecs kunnen namelijk hogere snelheden bereiken, en bovendien bestaat hier nog geen rollerbank voor. Het kabinet zelf verwacht dat door de helmverplichting de helft van de snorfietsers zal overstappen naar de gewone elektrische fiets. Dat kan per jaar tien verkeersdoden en 1100 gewonden schelen. Hier voegt Pouwels aan toe: ‘Trek dan één lijn bij de fiets, bakfiets en scooter. Bij alles dat sneller gaat dan 25 kilometer per uur moet wel een helm gedragen worden.’