Aan het woord is Eivind Trædal, gemeenteraadslid in Oslo namens de Miljøpartiet De Grønne. Zijn partij laat zich goed vergelijken met GroenLinks. ‘Wat Nederland kan leren van Oslo?’, lacht hij. ‘Ik denk dat ik het beter andersom kan vragen. De regels in Nederland zijn erg goed. Wij hebben door onduidelijke regels soms moeite om mensen tegemoet te komen. Bijvoorbeeld mensen met een handicap. We hebben daarom ook geen autovrije binnenstad, maar een autoluwe.’

1. Hulp van de overheid

Toch hebben de ervaringen in de stad Oslo al veel gebracht. Kennis over hoe het wel moet, maar ook over hoe het niet moet.  Zo leerde de Noorse hoofdstad dat hulp van hogere overheden het proces kan versnellen of vertragen. In de afgelopen jaren gebeurde dat nogal eens. Trædal noemt het gebrek aan voldoende verkeerstekens als voorbeeld. 'In Nederland zijn er veel meer soorten, de landelijke politiek in Noorwegen zou ons daarmee kunnen helpen.'

‘Onze regering is rechts, terwijl onze gemeenteraad dan weer links is. Daarom ontbreekt het misschien soms aan hulp. Ik denk dat een linkse overheid veel barrières weg zou kunnen nemen, bijvoorbeeld in de regelgeving of in stimulansen' , aldus Trædal.

2. Maak het de auto moeilijk

Wil je minder auto’s in de binnenstad? Dan moeten auto’s zich daar niet langer welkom voelen. Dat kan door auto’s volledig te weren, maar Oslo leerde al dat dat niet zo makkelijk gaat. ‘We zitten ook met goederenvervoer, mensen die slecht ter been zijn en mensen die in de binnenstad wonen. Daardoor is het niet mogelijk om auto’s permanent uit het stadscentrum te weren.’ In Nederland zijn die problemen hetzelfde. 

Oslo ziet een oplossing in time-slots, in het afsluiten van straten en in kasseien. Trædal: ‘We zien dat time-slots voor auto’s heel goed werken. Buiten de gezette tijden om zijn ze gewoon niet meer welkom. Ook werkt het om soms straten helemaal af te sluiten, in de zomer bijvoorbeeld als het heel druk is. Wat ook een goede tip is: leg kasseien aan in drukke centrumgebieden. Automobilisten rijden daar niet graag overheen en zullen daarom voor een andere route gaan. Als de straten uitnodigen om hard te rijden, zullen automobilisten dat ook doen.’

3. Maak het de voetganger en fietser makkelijk

Weer een ogenschijnlijk simpele les. Als de voetganger en fietser zich makkelijk door het centrum kunnen verplaatsen, zullen ze niet meer de auto gaan. ‘Als een wandelaar het dubbele aan ruimte krijgt van een automobilist en er veel oversteekpaden zijn, voelen de voetgangers zich over het algemeen heel veilig.'

Trædal: ‘Ook fietsers vinden we belangrijk, maar daarin lopen we achter vergeleken met Kopenhagen en Amsterdam. Hier hebben we veel heuvels, dus wat dat betreft is de elektrische fiets voor ons echt een game-changer gebleken. Sinds corona zien we 40 procent meer fietsverkeer. En dat moeten we natuurlijk faciliteren door fietspaden op elkaar aan te laten sluiten.’ Sinds het begin van het programma is er bijna 50 kilometer aan fietspaden in de stad aangelegd en werden deelfietsen uitgerold.

4. Openbaar vervoer is essentieel

Oslo blinkt uit in het openbaar vervoer. Trædal:  ‘90 procent van de mensen gaat hier al met het OV. Dat komt doordat Oslo in de bergen ligt. Aan de rand van de stad hebben we daarom al goede knooppunten liggen om in het centrum te komen. Door de coronacrisis komt de kwaliteit van onze metro, trein en bus wel onder druk te staan. Het is te hopen dat we hier goed uitkomen.’ 

De metro, T-Bane, genoemd, verbindt alle metrolijnen in de stad met het centrum. Mochten er bezuinigingen komen, dan kan dat gevolgen hebben voor de metrokwaliteit. De politicus gaat er niet vanzelf: 'Hopelijk herstelt alles weer snel.'

5. Just do it

De gemeenteraad van Oslo stuit op kritiek van bewoners die niet willen dat de auto uit de binnenstad verdwijnt. Het is de reden dat de politici veel compromissen moesten sluiten om toch autogebruik voor bepaalde groepen toe te staan. ‘Iemand heeft zich wel eens vastgeketend aan de straat’,  zegt Trædal.

‘Het polariseert de stad ook een beetje. Mensen die niet in het stadscentrum wonen zijn boos omdat het voor hun moeilijker wordt om er te komen, mensen die wel in het centrum leven zijn juist blij met de ontwikkelingen. Ik denk dat mijn beste advies is om het gewoon te doen. Haal die parkeerplaats weg en weer auto’s uit sommige straten. Mensen zullen vanzelf zien dat dat de essentie is van goed en leefbaar wonen.’