In de wijk Blijerheide zaagde sloopaannemer Dusseldorp Infra complete casco’s voor nieuwe woningen uit verouderde galerijflats. Dat leverde eerst een expowoning op (zie foto), en later vijftien grondgebonden woningen en één vernieuwde flat met 114 appartementen. Het idee is dat 96 procent van de materialen voor de nieuwe woningen uit de flats komt. Daarmee past de aanpak goed binnen de ambitie van het Rijk om in 2050 een volledig circulair Nederland te realiseren.
In 2017 ontving het project een subsidie van 4,7 miljoen euro vanuit Urban Innovative Actions. Deze Europese subsidiepot ondersteunt pilotprojecten die moeten bijdragen aan duurzame stedelijke ontwikkeling. Corporatie HEEMwonen, regio-orgaan IBA Parkstad en de gemeente Kerkrade werkten destijds al aan de herstructurering van Blijerheide en dienden samen met nog negen andere partners (waaronder Stadsregio Parkstad Limburg, de gemeenten Brunssum en Landgraaf, bouwbedrijven en een hogeschool) de aanvraag in.
De officiële subsidietermijn liep 30 april jongstleden af. Tijd dus om de balans op te maken. Inmiddels zijn de vijftien grondgeboden woningen opgeleverd en bewoond. De flat met 114 woningen krijgt steeds meer vorm en wordt naar verwachting in 2022 opgeleverd. Bovendien wordt de komende maanden aan de openbare ruimte gewerkt.
Drie resultaten van het project springen in het oog. Allereerst de sloop/nieuwbouw-aanpak. Het uithappen van casco’s uit de oude flats is uniek aan dit project. In het project zijn nieuwe methodes bedacht en getest in materialen zoals beton, bakstenen en hout opnieuw te gebruiken voor de bouw van woningen en de aanleg van het openbaar gebied. ‘Door het verkrijgen van de subsidie konden meerdere experimenten worden gedaan die van groot belang zijn voor de toekomst’, aldus Kerkrade in een persbericht. De technieken zijn opschaalbaar en kunnen ook buiten Kerkrade worden gebruikt bij circulaire projecten.
Ten tweede wordt een breed perspectief op ‘hergebruik’ gehanteerd. De partners willen de sociale waarden in het gebied ‘hergebruiken’. Wethouder Tim Weijers uit Kerkrade: ‘We hebben oud-bewoners van de flats gevraagd om terug te keren in het gebied. Daarnaast is er een Klankbordgroep opgericht met omwonenden, voormalige bewoners, de bewoners van de vijftien grondgebonden woningen en potentiële toekomstige bewoners die actief meedenken over de plannen voor het gebied. Ook komen er meerdere faciliteiten waar bewoners elkaar kunnen treffen en activiteiten kunnen ondernemen.’ Liesbeth van Beek, bestuurder HEEMwonen, voegt toe: ‘We zoeken heel bewust naar ambassadeurs voor deze nieuwe buurt: mensen die iets willen betekenen voor anderen en iets met duurzaamheid hebben. Daarom moeten nieuwe bewoners motiveren waarom zij hier willen wonen.’
Derde opvallendheid is kennisontwikkeling. Voorwaarde voor de Europese subsidie was dat alle opgedane kennis zo breed mogelijk moest worden verspreid door Europa. Partijen als Zuyd Hogeschool en Stadsregio Parkstad Limburg speelden hierbij een rol. Studenten van de hogeschool deden onderzoek naar het project. ‘Het vormt daarmee terecht een van de IBA-sleutelprojecten”, zegt Mathea Severeijns, algemeen directeur IBA Parkstad. ‘IBA is vanaf het begin nauw betrokken geweest en heeft bijgedragen aan de toepassing van innovatieve technieken om circulariteit te bevorderen.’
