Veel inwoners, bedrijven en overheden in grensregio’s hebben te maken met regels van beide Nederland en België, waardoor grensoverschrijdende samenwerking complex maar hard nodig is.

Hoe de samenwerking kan worden gestimuleerd, werd onderzocht door de werkgroep 'Grensbelemmeringen en grenseffecten in het Integraal afwegingskader voor beleid en regelgeving', onder leiding van Cathy Berx (gouverneur van de provincie Antwerpen) en Piet Hein Donner (voormalig minister van BZK en nu minister van Staat). De groep werkte een voorstel voor de aanpak van grensbelemmeringen uit, en begeleidde een onderzoek naar de totstandkoming van grensoverschrijdende infrastructuur. Uit de resultaten blijkt dat grensoverschrijdende samenwerking in de grensregio’s steeds verder intensiveert.

De groep laat met deze resultaten vooral zien dat dat een aanpak gericht op afwijken in plaats van aanpassen van regels meer perspectief biedt. Dit komt doordat een grensbelemmering vaak op lokaal of regionaal niveau plaatsvindt. Om dit op te lossen is de bereidheid om de nationale regelgeving aan te passen meestal gering. Deze aanpak van afwijking kan echter niet voor alles een oplossing bieden. Veel knelpunten hangen samen met regelgeving die in één of beide betrokken landen zo wezenlijk wordt geacht, dat afwijken daarvan geen optie is.

Meer steun nodig

Met dit advies erkent het kabinet dat er meer nodig is om de ontwikkelingen in grensregio’s te steunen. ‘Den Haag heeft zich de afgelopen jaren al meer gericht op de grensregio’s, maar er is ook nog veel te doen om nieuwe ontwikkelingen in grensregio’s mogelijk te maken’, zegt staatssecretaris Raymond Knops van BZK. ‘De aanbevelingen van de bestuurlijke werkgroep gaan daarbij helpen.’ Het kabinet wil meer inzetten op expertise, ondersteuning, gezamenlijke voorbereiding van projecten en grensoverschrijdende bestuurlijke afspraken over start, procedures, tijdpad en kosten.

Om het verdere besluitvormingsproces evenwichtig te laten verlopen hebben staatssecretaris Knops en de Vlaamse minister-president Jambon daarom aan Berx en Donner gevraagd om in de zomer van 2021 een uitgebreider advies te geven. Hierna zal het kabinet besluiten hoe het advies geïmplementeerd kan worden op de versterking van grensoverschrijdende samenwerking.