Na meerdere bezuinigingsrondes geven de gemeenteraadsleden aan dat de grens is bereikt. Zonder extra financiële middelen van het Rijk op korte termijn, kan de cruciale functie van het openbaar vervoer niet meer worden gewaarborgd. ‘Een goed en duurzaam OV-systeem in de toekomst kan alleen met aanvullende en structurele extra financiële steun van het Rijk’, zo valt te lezen in de brandbrief.

Mede door de teruglopende reizigersaantallen en de bezuinigingsrondes als gevolg van de coronacrisis vrezen de gemeenteraden voor een tekort van 1.2 miljard euro in de komende jaren. ‘Breek niet af wat we samen hebben opgebouwd’, schrijven ze.

Dienstverlening in gevaar

Treinen die minder vaak reden en personeel dat werd ontslagen, dat waren enkele zichtbare bezuinigingsmaatregelen in de afgelopen periode. ‘Het Rijk, de Metropoolregio Rotterdam-Den Haag en de vervoerders hebben hun verantwoordelijkheid genomen en pijnlijke maar noodzakelijke maatregelen getroffen om het financiële tekort op korte termijn het hoofd te bieden.’

‘Als er echter op korte termijn geen afspraken worden gemaakt over aanvullende financiële steun in 2021 en er geen perspectief komt voor extra financiële middelen van het Rijk voor 2022, dan zijn meer en nog ingrijpender maatregelen nodig. De dienstverlening aan de reizigers komt dan op korte termijn in gevaar.’

Voor het vervoer van medewerkers in vitale sectoren, kwetsbare ouderen en jongeren, de woningbouwopgave en het klimaat zou dat desastreuze gevolgen hebben. ‘Afschaling van het OV-aanbod kan er onder meer toe leiden dat mensen weer meer in de auto stappen, met meer CO2-uitstoot en files tot gevolg. Dit kan grote economische schade opleveren en staat haaks op gestelde milieudoelen.’

Beschikbaarheidsvergoeding is ‘lapmiddel’

De brandbrief komt net nadat het Rijk bekendmaakte dat de beschikbaarheidsvergoeding, die OV-bedrijven ontvangen om te blijven rijden tijdens de coronacrisis, tot en met het einde van 2021 wordt verlengd.

‘Den Haag voelde waarschijnlijk al dat de brandbrief eraan zat te komen’, aldus Lucien Westbroek, gemeenteraadslid in Ridderkerk namens de 18PLUS-partij. ‘Die beschikbaarheidsvergoeding is een lapmiddel voor de korte termijn. Daarom is het belangrijk dat er ook snel duidelijkheid komt voor 2022.’

‘De brandbrief een pressiemiddel noemen, is misschien een groot woord. Maar het is wel belangrijk dat we het belang van openbaar vervoer goed onderstrepen. Het is ook niet van iedere dag dat zoveel gemeenteraden zich kunnen vinden in een boodschap. Als we nu te ver terugschalen, dan wordt opschalen in de toekomst weer heel moeilijk’, aldus Westbroek.

Dat er in de metropoolregio na de coronacrisis flink opgeschaald moet worden, is inmiddels wel duidelijk. Met de woningbouwopgave in het vooruitschiet en het openbaar vervoer dat al tegen de limiet van reizigersaantallen aanzit, moet het openbaar vervoer een nieuwe impuls krijgen. Met de gelden uit het Nationaal Groeifonds voor de Oude Lijn gaat dat ook gebeuren.