Het programma werd drie jaar geleden in het leven geroepen om gemeenten, marktpartijen en energiebedrijven ervaring op te laten doen met het aardgasvrij maken van wijken. Uiteindelijk moet dit programma ervoor zorgen dat alle woningen in 2050 conform het Klimaatakkoord aardgasvrij zijn.
Uit de voortgangsrapportage blijkt dat het een complexe opgave is om wijken aardgasvrij te maken. Gemeenten laten weten dat de kennis die wordt opgedaan in de 46 proeftuinen veel kan opleveren in de toekomst. Zo leerden zij dat een stevige regierol, een goede samenwerking met partners en een laagdrempelige bewonersaanpak belangrijk zij om wijken van het gas te krijgen.
Er zijn ook zorgen. De 614 woningen die tot nu toe aardgasvrij zijn gemaakt, zijn er een stuk minder dan gehoopt. Door de complexiteit van het proces vergt het aardgasvrij maken van de wijken meer tijd. De uitvoering komt daardoor langzamer op gang dan gedacht.
De proeftuingemeenten maken zich daarnaast zorgen over de middelen en bevoegdheden om de regierol succesvol te kunnen uitvoeren. Die zorgen gaan dan over de middelen om tot een betaalbaar aanbod en voldoende capaciteit te kunnen komen. Ook vragen de gemeenten zich af of zij wel de bevoegdheid hebben om de levering van aardgas te kunnen beëindigen. Nadrukkelijk roepen zij een nieuw kabinet op om de benodigde keuzes daarin te maken.
Het demissionair kabinet heeft het voornemen om op 1 juni 2021 een derde ronde proeftuinen open te stellen voor gemeenten met een maximaal budget van 50 miljoen euro. Gemeenten moeten hun aanvraag uiterlijk op 1 november 2021 indienen. De selectie wordt in het eerste kwartaal van 2020 bekendgemaakt.
