Daarmee kwam in 2019 ongeveer 17 procent van de totale biogasproductie in Nederland uit rioolwaterzuiveringsinstallaties. Tijdens het zuiveren van rioolwater ontstaat zuiveringsslib, een mengsel van vaste deeltjes en de resten van bacteriën, dat zich laat vergisten tot biogas. Twee derde hiervan werd omgezet tot elektriciteit (181 miljoen kWh) en warmte (1.369 terajoule). In totaal kwam 22,5 procent van alle in 2019 uit biogas geproduceerde hernieuwbare elektriciteit uit rioolwaterzuiveringsinstallaties.

Van al het geproduceerde biogas uit rioolwaterzuivering gaat het overgrote deel al jaren naar warmtekrachtkoppelingsinstallaties. Opvallend in 2019 is de 5 procent die werd omgezet tot groen gas. Een verdubbeling ten opzichte van 2018. Het groene gas gaat veelal naar externe factoren, onder meer naar het aardgasnet.

Aandeel eigen productie elektriciteit stijgt

Ook het transporteren en zuiveren van rioolwater zelf vereist elektriciteit. In 2019 was dat 802 miljoen kWh, 1,5 procent meer dan een jaar eerder. 28 procent van dit totale gebruik werd door de rioolwaterzuiveringsinstallaties zelf opgewekt in warmtekrachtinstallaties. 81 procent met biogas, de rest door inzet van aardgas.

Potentie voor klimaatadaptatie

‘Rioolwaterzuiveringsinstallaties zijn steeds meer opzoek naar eigen energieneutraliteit’, verklaart Cor Pierik, landbouweconoom en projectleider milieupublicaties bij CBS. ‘Zo ontstaan er meer zonnepanelen rondom de installaties, en is ook biogas een nuttig middel om het elektriciteitsgebruik te compenseren.’

Pierik benadrukt verder de algemene substantiële groei van energie uit hernieuwbare bronnen. Maar niet elke stof is even geliefd. Zo is het gebruik van hout omstreden, omdat vaak onvoldoende kan worden gegarandeerd dat men alleen duurzaam geteeld hout in de centrales gebruikt. Zo stopte onlangs de provincie Overijssel voorlopig met de financiële ondersteuning van biomassaprojecten waarbij sprake is van verbranding van hout. Bij de vraag of de winst uit rioolwaterzuivering hier een alternatief kan bieden, juicht Pierik niet al te hard.

‘Biogas uit rioolwaterzuivering kan bijdragen, maar zal voorlopig geen doorslaggevende factor zijn voor de energietransitie. Daar zijn veel grotere operationele maatregelen voor nodig’. Hierbij verwijst Pierik naar de aankomende klimaatdoelen. ‘De piek van biogas uit rioolwaterzuivering is een feit, maar om een patroon te zien moeten we de cijfers van latere jaren afwachten.’