De keuze voor de mix van vermalen bouwpuin lijkt voort te komen uit kostenoverwegingen. Schonere grondstoffen zoals grind en split zijn duurder dan het zogeheten recyclinggranulaat, dat ook wel menggranulaat, puingranulaat of gebroken puin wordt genoemd en een goed alternatief voor primaire grondstoffen blijkt te zijn.  Staatsbosbeheer maakt duidelijk dat het om publiek geld gaat, dat maar één keer uitgegeven kan worden. Daarom zijn bepaalde keuzes noodzakelijk. Ook zegt de natuurbeheerder dat er aan de alternatieven ook nadelen kleven.

Boswachter Mark Kras verklaart de keuze voor het gebruik van het vervuilende materiaal en zegt dat het budget voor natuurbeheer ‘redelijk’ is, maar dat het budget voor recreatiebeheer ontoereikend is. ‘Bij de decentralisatie van natuurbeheer naar de provincies (in 2012) is de recreatiebijdrage eigenlijk vergeten, dat is juist voor het onderhouden van dit soort paden.’

Jaarlijks wordt in Nederland 23 miljoen ton recyclinggranulaat geproduceerd. De stof wordt sinds de jaren 70 gebruikt als funderingsmateriaal voor snel- en bouwwegen, maar dus ook voor paden in de natuur. Maximaal één procent van het verhardingsmateriaal voor wandelpaden mag bestaan uit de eerdergenoemde vervuilde materialen. Dit kan uiteindelijk leiden tot relatief grote brokken vuil, die zich later gaan ontwikkelen tot microplastics. Pointer noemt het voorbeeld van natuurgebieden Houtrak (tussen Amsterdam en Haarlem) en Hart van Drenthe. 

Staatsbosbeheer, de grootste natuurbeheerder en -beschermer, laat aan het onderzoeksjournalistiekplatform weten dat ze niet gaan stoppen met het gebruik van met plastic vervuild recyclinggranulaat. Wel moet het afval volgens een woordvoerder snel worden opgeruimd en moet de controle op het gebruik van recyclinggranulaat strenger worden.

Daarnaast geeft de grootste bos- en natuurbeheerder van het land op de site aan dat ze niet overal gebruik maken van menggranulaat. 'Zoals op de zandgronden is een funderingslaag vaak niet nodig. Per locatie bekijken wat er wel en niet kan. Dat wordt niet centraal geregeld, de lokale boswachters kennen hun gebieden het beste. Omdat het menggranulaat door de aanwezigheid van cement de andere stoffen goed vastlegt, én het bij veel paden wordt afgedekt met een schone toplaag, komt de vervuiling vrijwel niet in de verdere omgeving terecht. Er wordt ook vaak een doek onder gelegd om uitspoeling te voorkomen.'

Omdat Staatsbosbeheer het niet wenselijk vindt dat er op stukjes plastic gewandeld en gefietst wordt, geeft de beheerder aan dat het nog wel strenger mag zijn bij hun afspraken met aannemers. 'En als we constateren dat op bepaalde plekken er toch plastic of ander afval is te zien, lopen we het traject langs en verwijderen we het. Niet één keer, maar meerdere keren per jaar.'

Staatssecretaris Stientje van Veldhoven, verantwoordelijk voor milieu, geeft aan dat het ministerie Infrastructuur & Waterstaat dit jaar een onderzoek laat uitvoeren door het RIVM om de belangrijkste bronnen en risico’s van microplastics in de bodem in kaart te brengen. ‘Naar aanleiding van dit onderzoek zullen we ook bekijken of – en zo ja welke regels verder aangescherpt moeten worden om ons milieu nog beter te beschermen.’

Dit juicht Staatsbosbeheer toe. 'Onze handelingen zijn er op gericht dat er geen stukjes plastic in de natuur belanden, maar in het pad opgesloten blijven. Het is vervolgens aan de overheid om op basis van de wetenschappelijke conclusies de normen hiervoor vast te stellen, zo mogelijk in wet- en regelgeving.'