Dit lieten betrokken partijen weten tijdens een online evenement, waar de opbrengsten van de tweede experimentfase van anderhalf jaar werden toegelicht.

Lopen of fietsen in de buitenlucht is gezond, maar lang niet op alle plekken is dit het geval. De luchtkwaliteit naast een autoweg is bijvoorbeeld een stuk schadelijker dan in een weiland. Traditionele sensoren die verspreid door steden staan, geven een onvolledig beeld van de luchtkwaliteit. Doordat sensoren slechts een specifiek gebied beslaan, is de beschikbare data beperkt.

Het snuffelfietsproject lost dit probleem op. Door fijnstofsensoren op fietsen te plaatsen, wordt de luchtkwaliteit in een groter gebied rondom fietspaden in de provincie Utrecht gemeten. Van de binnenstad tot de polder, op verschillende momenten van de dag. Dit biedt inzicht in hoe gezond bepaalde fietsroutes zijn.

Het snuffelfietsproject is een samenwerking van de provincie Utrecht, gemeenten, inwoners, bedrijven en kennisinstellingen. Het RIVM beoordeelt en analyseert de verzamelde fijnstofdata om de luchtkwaliteit beter in kaart te brengen.

Samen met inwoners

Eind 2018 begonnen in Zeist tien inwoners met deelname aan het project. Na deze eerste fase zijn er de afgelopen anderhalf jaar ruim vijfhonderd inwoners ingezet. Zij fietsten zo’n 750 duizend kilometer, wat resulteerde in twintig gigabyte aan data over de luchtkwaliteit. Eind 2020 eindigde deze tweede fase. De verzamelde twintig gigabyte aan data is tot stand gekomen uit twintig miljoen metingen. De data hebben ons geleerd dat er op bepaalde fietsroutes de luchtkwaliteit zorgelijk is. Er zijn daarom kaarten met fietsroutes gepubliceerd, waar de bijbehorende luchtkwaliteit te zien is.

Rob van Muilekom, gedeputeerde van de provincie Utrecht, is zeer te spreken over de resultaten en de hulp van de inwoners. ‘Het belangrijkste is dat we de burgers enthousiast en betrokken houden om mee te blijven werken aan het project’, zegt hij. ‘Dit doen we mede door presentaties te houden, waar we de burgers de resultaten en toekomstplannen presenteren. Om uiteindelijk steeds meer en meer data te kunnen verzamelen.’

Metingen uitbreiden

In de toekomst willen de betrokken partijen meer dan enkel fijnstof meten. Arjen Hof van Civity, het bedrijf dat de data beheert, wil een nieuwe stap zetten om een nog beter totaalbeeld te krijgen van de gezondheid binnen het stedelijk leven. ‘We hebben momenteel veel data over de luchtkwaliteit en fietsroutes,’ zegt hij. ‘Nu willen we gegevens over verkeersstsromen, temperatuur en allerlei andere gegevens met elkaar combineren in de volgende stap van het project.’ Door temperatuur te meten krijgt de provincie meer inzicht in hittestress.

Daarnaast is een belangrijke vraag hoe de verzamelde data wordt vertaald naar nieuwe beleidsmaatregelen. Volgens gedeputeerde Van Muilekom zetten gemeenten momenteel de puntjes op de i bij de implementatie van de onderzoeksresultaten in beleid. Voor de provincie ligt er echter ook een uitvoerende taak, omdat de fietspaden in landelijk gebied liggen. ‘We moeten samen met de gemeenten en andere provincies kijken naar wat nodig is’, zegt hij. ‘Als je beleid wil maken en normen wilt stellen, heb je soms ook het Rijk nodig. Daarom aan ons als provincie de taak om de partijen bij elkaar te brengen.’