Voor het oplossen van mobiliteitsvraagstukken worden de ogen niet zelden gericht op digitalisering en automatisering. Maar deze technologische ontwikkelingen kunnen leiden tot andere scenario’s dan vaak gedacht, wat het mobiliteitslandschap ‘ongrijpbaar en onvoorspelbaar’ maakt, stelt TNO in de whitepaper.
Automatisering en digitalisering kunnen volgens het instituut zelfs leiden tot grote ontwrichting. Een van de twee cases waarmee dit in het whitepaper geïllustreerd wordt, is de opkomst van geautomatiseerd (deel)vervoer. Automatische auto’s kunnen ervoor zorgen dat steden dichtslibben. Volgens TNO zal het aantal voertuigkilometers in een situatie met volledig geautomatiseerde met 74 procent toenemen, waardoor in steden zeker drie keer zoveel congestie (ophoping) ontstaat. Geautomatiseerd verkeer kan ook het ov minder rendabel maken, en lopen en fietsen laten afnemen in populariteit.
Mobiliteit is dusdanig onvoorspelbaar dat overheden zich niet moeten blindstaren op beoogde routes, maar in hun beleid flexibel en adaptief moet sturen op maatschappelijke doelen, zegt TNO. Dat kan betekenen dat plannen tussentijds bijgesteld moet worden. Deze manier van werken vraagt veel kennis, over de technologie, maar bijvoorbeeld ook op de vraag hoe inwoners op beleid zullen reageren. Om proactief in te spelen op potentiële ontwikkelingen, moeten vooraf transitiepaden verkend worden, en moet continu gestuurd worden op maatschappelijke doelen door met analyses, monitoring en evaluatie het effect van ingrepen te voorspellen.
Dat automatisch verkeer de potentie heeft tot meer opstoppingen in de stad is overigens geen nieuwe informatie. Voor de berekening verwijst TNO door naar onderzoek door TUDelft, waarin wordt voorspeld dat een toename van geautomatiseerd verkeer ervoor zal zorgen dat meer mensen gebruikmaken van een auto.
Een onderzoek uit 2019 stelt dat dichtslibben door geautomatiseerd verkeer ook kan komen door een verminderde parkeervraag. Geautomatiseerde auto’s hoeven immers niet vlakbij de locatie geparkeerd te worden, maar kunnen naar huis rijden om later naar de locatie toe te komen, of rondjes blijven rijden.
