Begin november werd bekend dat gemeenten dit jaar rond de 27 duizend statushouders, asielzoekers die erkend zijn als vluchteling, moeten huisvesten. Dat is ruim twee keer zoveel als een jaar eerder. Dit komt doordat de Immigratie- en Naturalisatiedienst (IND), door personeelstekort, een achterstand van ruim 15 duizend zaken aan het wegwerken is.

De Alkmaarse wethouder Paul Verbruggen zegt tegen de Telegraaf dat deze stroom aan statushouders niet meer op te vangen is en dat dit niets te maken heeft met onwil.  ‘De verdubbeling ten opzichte van vorig jaar komt bovenop het tekort aan woonruimte dat we al hebben.’

Hij noemt de opgave ingewikkeld en onmogelijk te realiseren zonder dat dit ten koste gaat van andere woningzoekers, want hij heeft al gescheiden ouders moeten doorverwijzen naar de daklozenopvang. ‘We krijgen door de stijging niet alleen langere wachtlijsten voor de reguliere woningzoekende, maar ook voor bijvoorbeeld gescheiden ouders, daklozen of mensen met een medische indicatie.

De Vereniging van Nederlandse Gemeenten (VNG) spreekt van een landelijk probleem. Minister Ollongren zegt dat er gewerkt wordt aan oplossingen en dat er geld vrijkomt voor tijdelijke woningen.

Grote steden wachten op beleid

Het bovenstaande is niet het enige probleem dat de minister vandaag voor haar kiezen kreeg. Uit een rondgang van NRC langs wethouders van zeven steden die een woondeal hebben gesloten komt naar voren dat grote steden nog steeds wachten op landelijke wet- en regelgeving om excessen en tekorten op de woningmarkt aan te pakken. 

In de woondeals werden afspraken gemaakt over het aantal te bouwen woningen, leefbaarheid en juridische instrumenten. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om zelfbewoningsplicht, het antispeculatiebeding,  een noodknop die excessieve huurstijgingen moet voorkomen.

Hoewel gemeenten zich ook bewust lijken van hun eigen verantwoordelijkheden en mogelijkheden, zegt wethouder Kees Diepeveen (Groenlinks) van Utrecht tegen de krant dat hij bijvoorbeeld middenhuur liever reguleert met wettelijke rugdekking. Wethouder Laurens Ivens  (SP) van Amsterdam zegt  dat hij anderhalf jaar aan het wachten is. ‘Dat is hartstikke zonde, want de Amsterdamse woningmarktis verder uit de pas gaan lopen.’