Piekbelasters zijn veehouderijen die 2 mol stikstof gemiddeld per jaar per hectare uitstoten op de stikstofgevoelige Natura 2000-gebieden. Het betekent dat de veehouderijlocaties over het algemeen slechts enkele honderden meters tot enkele kilometers verwijderd liggen van de desbetreffende Natura 2000-gebieden. 

Het vrijwillig aankopen van piekbelasters is een nieuwe stap op weg naar het oplossen van de stikstofcrisis. De provincie Noord-Brabant verwacht in de komende drie jaar alleen al 35 tot 45 veehouderijen te kunnen aankopen. 

Die aankopen zullen in drie rondes plaatsvinden. Per ronde maakt het Rijk nieuw geld beschikbaar voor de provincie. De eerste ronde loopt tot en met 1 maart 2021, daarna volgen de tweede en derde ronde in het najaar van 2021 en aan het begin van 2022. 

Niet elke veehouderij komt in aanmerking voor een vrijwillige aankoop door de provincie. Niet alleen speelt de stikfstofdepositie een rol in de aankoop, maar ook het bezit van landbouwgrond. Bedrijven die landbouwgrond willen meeverkopen maken meer kans op een aankoop, aangezien deze grond dan weer kan worden gebruikt voor de extensivering van een andere veehouder of voor natuuraanleg. 

De opkoopregeling is bedoeld voor veehouderijen die definitief willen stoppen, niet voor veehouderijen die opnieuw willen beginnen of willen verduurzamen. Zij kunnen gebruikmaken van een andere regeling van het Ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit. Later in het jaar volgt ook nog een landelijke opkoopregeling, mede voor veehouderijen die geen piekbelaster zijn. 

Veel winst te behalen

Onderzoeksplatform Investico rekende in november 2020 uit dat een handvol agrarische bedrijven verantwoordelijk is voor een groot deel van de stikstofuitstoot in de Nederlandse natuur. Sommige piekbelasters zouden honderden keren meer uitstoten dan woning- en wegenbouwprojecten in dezelfde regio die nu stilliggen. Ook de commissie Remkes noemde het sluiten van agrarische piekbelasters in 2019 al een eerste stap voor het oplossen van het stikstofprobleem.