De corporaties spreken van een driedubbele vergrijzing in hun regio’s: mensen worden ouder, meer mensen worden ouder, en jongeren trekken naar de grote steden. Daarbij kampen de corporaties met financiële problemen. Uit onderzoek van corporatiekoepel Aedes en drie ministeries bleek dit jaar dat corporaties de komende vijftien jaar 30 miljard euro tekortkomen voor de bouw en verduurzaming van woningen. Dit is ruim een kwart van de totale 116 miljard euro die corporaties uiteindelijk nodig hebben.

Om aan de demografische situatie gehoor te geven, moeten de landelijke regio’s zich focussen op een ander type woonbouw. Minder eengezinswoningen en meer woningen voor een- of tweepersoonshuishouden. ‘Bouw woningen voor ouderen, met alle kamers op dezelfde verdieping. Houd ook rekening met de afnemende vergrijzingsgolf over twintig jaar en maak diezelfde woningen dus ook weer geschikt voor jongere generaties’, zegt directeur Bert Moormann van woningcorporatie Domesta in Trouw.

Om dit te realiseren vragen de 37 corporaties Den Haag om meer beleidsvrijheid en financiële steun. De laatste jaren ontvingen de corporaties enkel nieuwbouwkorting op de verhuurderheffing die sinds 2014 geldt. Volgens Aedes stijgen de lasten van woningcorporaties hierdoor sneller dan de inkomsten. Corporaties zien nu liever een heffingskorting op de transformatie van woningen.

Naast de demografische ontwikkeling heeft de landelijke woningbouw ook een grote opgave met de warmtetransitie. Uit het eerder genoemde onderzoek blijkt dat corporaties tot 2035 jaarlijks 25.000 sociale huurwoningen moeten bouwen. Het aantal woningen dat moet verduurzamen loopt in die periode op van 25.000 tot 60.000 per jaar. Waar stedelijke netwerken makkelijk kunnen aansluiten op nieuwe warmtebronnen, hebben landelijke wijken te maken met een veel lagere woondichtheid. Ook hier klinkt de vraag naar meer medewerking en aandacht van het Rijk.