Zo denken de politieke partijen over landbouw, natuur en klimaatadaptatie

Groen in de Stad

Klimaatverandering heeft gevolgen voor de Nederlandse steden. Door het jaar heen hebben de steden veel last van water en warmte. Zo zijn er jaarlijks grote problemen met regenafvoer. Klimaatadaptatie komt daarom in bijna elk verkiezingsprogramma terug.

Het CDA vindt dat er een groennorm moet komen in de stad voor een goede balans tussen natuur en wonen. Vergroening krijgt de voorkeur boven verdichting. Parken, speelweides, volkstuinen en stadsnatuur moeten daarvoor zorgen. D66 zet daar eveneens op in en richt zich aanvullend op overheidsgebouwen. Die moeten klimaatbestendig worden en voldoen aan een watertoets met eisen om water vast te houden met groene daken.

PvdA voegt een betere wateropvang en vergroening van alle daken toe aan de hierboven geopperde ideeën. Volgens de sociaaldemocratische partij moeten bewoners hier gezamenlijk en op eigen initiatief een bijdrage aan leveren. GroenLinks gaat daar volledig in mee. Over eventuele subsidies wordt niet gesproken.

De Partij voor de Dieren gaat het meest in op klimaatadaptatie. Zij wil dat braakliggende terreinen actief ter beschikking worden gesteld voor stadslandbouw. Met de Rijksregeling tijdelijke natuur zijn daar nu al mogelijkheden voor. Andere terreinen die nog niet worden benut, moeten worden ingericht als bijen- en vlinderveldjes. Burgers worden gestimuleerd om hun tuinen natuurlijk in te richten.

Een ander geluid horen we tot slot van de VVD. De liberalen willen per gemeente zoeken naar mogelijkheden om te verduurzamen. De eis dat de gemiddelde woonlasten niet mogen stijgen, is daarbij leidend. De SP en ChristenUnie vermelden in de partijprogramma's niet expliciet iets over klimaatadaptatie.

Natuurgebieden

Ook focussen de partijen zich op natuurgebieden in Nederland. Een sterke natuur is een belangrijke troef om het stikstofprobleem in het land tegen te gaan. Alle partijen erkennen het belang van het behouden van Nederlandse natuurgebieden.

De VVD opent met de suggestie om natuurgebieden te herverdelen. Daarbij moet het mogelijk zijn om beschermde natuurgebieden samen te voegen. Dit standpunt zorgde vorig jaar al voor spanningen in de Tweede Kamer, toen de VVD de herverdeling reeds als standpunt had. Het planten van nieuwe hectares bos binnen de al bestaande natuurnetwerken moet het samenvoegen helpen. De ChristenUnie komt met vergelijkbare voorstellen. D66 onderstreept het belang van deze groene verbindingen. Verbindingen leveren een bijdrage aan het versterken van de biodiversiteit en zorgen voor een grotere overlevingskans van diersoorten. In tegenstelling tot de VVD, wil D66 het aantal natuurgebieden in Nederland met 25 duizend hectare uitbreiden. Deze moeten vooral komen in Drenthe, Twente, de Peel en de Achterhoek.

De PvdA en GroenLinks gaan nog een stap verder dan D66. De PvdA wil in 2027 50 duizend hectare extra natuur, terwijl GroenLinks het zelfs heeft over 100 duizend hectare. GroenLinks maakt niet duidelijk voor wanneer dat moet gebeuren. SP en Partij voor de Dieren zijn ook duidelijk over hun ambitie om natuurgebieden in Nederland uit te breiden, maar spreken niet over hectares. De laatste partij spreekt wel over het realiseren van de Ecologische Hoofdstructuur voor de volgende kabinetsperiode, maar zegt daar verder niks over.

De CDA blijft in haar verkiezingsprogramma abstract over natuurgebieden. Volgens de partij van lijsttrekker Hugo de Jonge moeten de kwetsbare natuurgebieden behouden en versterkt worden. Een duidelijke langetermijnvisie met gerichte investeringen en groen onderzoek moet daarbij helpen.

Landbouw

De boerenprotesten hielden Nederland in 2020 bezig. Meer dan eens zagen we protesterende boeren in Den Haag, die vonden dat zij door de continu veranderende regelgeving op het gebied van stikstofreductie hun vak niet goed meer konden uitoefenen. De Nederlandse politieke partijen besteden in hun verkiezingsprogramma’s dan ook veel aandacht aan landbouw, duurzaamheid en stikstof.

Alle partijen zijn voor grootschalige stikstofreductie in Nederland. Voor de meeste partijen moeten innovatie en wetenschap de landbouw helpen om te verduurzamen. VVD onderstreept het belang van innovatie, terwijl PvdA en GroenLinks een stapje verder gaan door nadrukkelijk hun vertrouwen te uiten in de Universiteit van Wageningen om de landbouw te verduurzamen. Concreet worden zij verder niet.

CDA wil daarentegen lokaal op zoek gaan naar een oplossing. De sector moet zelf met plannen komen. Daarvoor vraagt de partij inspanningen van de gehele keten. Banken en overheden moeten de financiering mogelijk maken. De ChristenUnie wil ongeveer hetzelfde als de CDA, maar spreekt niet over financiere. Volgens de andere christelijke partij moeten boeren in Nederland vooral de ruimte krijgen. De SP streeft naar ‘boerenlandbouw’, waarmee boeren de kost kunnen verdienen met een gezonde productie. Wat de partij daarmee bedoelt en hoe de partij van Lilian Marijnissen dat wil doen, wordt verder niet duidelijk.

Andere politieke partijen zijn wel concreter met hun plannen. De PvdA en VVD mikken op precisielandbouw en emissiearme stalsystemen om de landbouw te verduurzamen. Boeren krijgen subsidies om deze transitie mogelijk te maken. De PvdA spreekt ook van kringlooplandbouw, net als D66. Boeren kunnen daarvoor subsidies krijgen. De kringloop van voer, mest en bodemgebruik moet met deze kringlooplandbouw worden hersteld. Bodembiologie speelt daarin een belangrijke rol. Universiteiten moeten hier de komende jaren onderzoek naar doen.

Dan resten GroenLinks en de Partij voor de Dieren. De laatste pleit voor een ministerie van Duurzaamheid dat de verantwoordelijkheid krijgt over klimaat, energie, ruimte en natuur. GroenLinks wil een Klimaatfonds, met daarin 60 miljard euro. Volgens de partij van Jesse Klaver moet Nederland toewerken naar 25 procent biologische landbouw in 2030.

Dit is het tweede artikel uit een reeks over de verkiezingen van 2021. De komende weken worden alle artikelen gebundeld in dit dossier.