Door Kelly Kuenen en Kasper Baggerman

Sometimes rarely always never (2020)

Een erg indringende film die flink wat emoties los kan maken. Autumn en haar nichtje Skylar reizen van hun kleine woonplaats naar New York, omdat Autumn een abortus wil ondergaan. Sometimes rarely always never biedt niet alleen een pijnlijk eerlijk inzicht in wat het betekent om jonge vrouw te zijn in de VS, maar ook in een miljoenenstad als New York. Omringd door duizenden stedelingen, van metro naar metro hoppend zonder geld voor een slaapplek, zijn Autumn en Skylar toch vooral erg kwetsbaar en alleen in de wereldstad.


Bron: Focus Features

Zooptopia (2016)

Zootopia is een kinderfilm, die racisme behapbaar maakt voor het kleine grut, maar ook genoeg te bieden heeft aan volwassen kijkers. Judy Hops wil het eerste politieagentenkonijn van de stad Zootopia worden. Want als er één plek is waar je al je dromen waar kan maken, is het die metropool. Maar eenmaal in Zootopia aangekomen, wordt Judy geconfronteerd met vooroordelen en discriminatie. Soms niet altijd even subtiel. Judy tegen een collega: ‘You probably didn’t know, but… a bunny can call another bunny cute, but when other animals do it, it’s a little…’ Bovendien blijkt ze zelf ook verre van perfect, want vos Nick wordt door Judy etnisch geprofileerd.

De film laat het wel na om iets zinnigs te zeggen over segregatie, toch een belangrijk thema in moderne steden. De verschillende diersoorten die Zooptopia wonen, leven allemaal gescheiden van elkaar. Oerwouddieren wonen in een oerwoudwijk, pooldieren in een sneeuwwijk, muizen in een soort Madurodam. Segregatie in de meest extreme vorm dus. Maar goed, misschien moet een kinderfilm niet té ingewikkeld worden. De boodschap over racisme is scherp genoeg. Kijken dus!


Bron: Disney

La grande bellezza (2013)

Na decennia te hebben doorgebracht in het decadente nachtleven van Rome maakt een gefortuneerde 65-jarige de balans op van zijn leven. Wat heeft die bruisende bubbel hem allemaal gebracht? En waar gaat het nu echt om in het leven? La grande bellezza (‘de grote schoonheid’) is weliswaar geen film over de stad zelf, maar geeft een (fictieve) inkijk in het bruisende en over te top leven van de elite, met de Italiaanse hoofdstad als prachtig toneel. In de ruim twee uur durende film passeren de meest indrukwekkende achtergronden de revue, waardoor het net is alsof je, vanuit de luie stoel, een rondleiding door Rome hebt gehad. Bovenal haakt La grande bellezza aan op diverse vraagstukken en tegenstrijdigheden des leven. Het gaat over melancholie en vergankelijkheid, over snel vermaak versus diepere betekenis, over sociaal contact en je toch alleen voelen. En over de grote stad als bolwerk van menselijke interactie én anonimiteit.

Her (2013)

Toont Her een utopie of dystopie? Anders dan het vaak in stadsfilmlijstjes genoemde Blade Runner, blijft het antwoord op die vraag ambigu. De film speelt zich af in het Los Angeles van de nabije toekomst, maar werd deels geschoten in Shanghai. De straten zijn ruim opgezet, groen is alom aanwezig, en alle stedelingen zijn mooi en hip. Mensen zijn extreem verbonden met hun telefoons – waar het plot van de film om draait – maar dat lijkt hen niet al te ongelukkig te maken.

Wat wel opvalt: met uitzondering van een aantal Oost-Aziatische mensen, zijn alle acteurs en figuranten in Her’s Los Angeles wit. Dat terwijl deze stad anno 2020 hyperdivers is. Zo heeft 44 procent van haar inwoners een Zuid-Amerikaanse achtergrond. Waar zijn de latino’s? Website IndieWire trok een mooie conclusie: regisseur Spike Jonze creeëerde met Her een ‘dystopie van gentrificatie’.

Black Panther (2018)

Een superheldenfilm in een lijst met films die iets interessants over de stad zeggen? Jazeker. Het in Black Panther gepresenteerde Wakanda (forever!) is een verademing.

Anders dan soms wordt gedacht, heeft Sub-Sahara Afrika een rijke urbane traditie. Denk maar aan het Songhairijk uit de 14e tot de 16e eeuw in het westen van het continent, waarbij rond de rivier de Niger een aantal florerende steden opkwam, met het door velen mythisch veronderstelde Timbuktu als hoogtepunt. Of denk aan het koninkrijk Mutapa uit de 15e tot 18e eeuw in modern Zimbabwe, Zambia, Mozambique en Zuid Afrika, met daarin de eeuwenoude en inmiddels verlaten stad Groot-Zimbabwe.

Wakanda is gebaseerd op de Mutapa-cultuur en staat vol met traditionele Afrikaanse architectuur in een futuristisch jasje. Wat Wakanda onderscheidt van veel toekomstvisies in films is dat het geen top-down geplande metropool is, maar een bottom-up uitstraling heeft waarbij de bewoners zich de stad eigen hebben gemaakt. Ook inspirerend: het vervoer in de stad. Wakanda is goed bewandelbaar, en wanneer nodig brengt een supersnelle trein je van a naar b. Wij zouden er graag wonen.


Bron: Marvel Studios

De wilde stad (2018)

De stad is het epicentrum van een florerend dierenleven, maar je moet er wel oog voor hebben. Zoals de makers van deze film Johan Cruijff citeren: ‘Je gaat het pas zien als je het doorhebt.’ In De wilde stad zien we Amsterdam met al haar fauna vanuit de ogen van een kat. Van vinexvossen tot papatmeeuwen; bekende en minder bekende dieren passeren de revue. Deze film is uitermate geschikt om te kijken met de kids. Leuke extra is de tour die op de website www.dewildestad.nl te vinden is, die je rondleidt langs de diverse filmlocaties, met elkaar verbonden tot een wandel/fietsroute door de ‘urban jungle’. Wist je bijvoorbeeld dat de Amerikaanse rivierkreeft pal voor het Amstel Hotel gefilmd is?

Mother! (2017)

Vooropgesteld: Mother! kan waarschijnlijk niet iedereen bekoren. Bij het in première gaan zorgde de film voor flinke ophef onder bioscoopbezoekers. Waarschijnlijk is dat grotendeels toe te schrijven aan de verwachtingen waarmee de film bezoekers naar de bioscoop trok. De film heeft het predicaat horror, maar wie een horrorfilm in de klassieke zin des woord verwacht, met bloed, angstaanjagende attributen en een jump scare hier en daar, komt van een koude kermis thuis. Mother! is wel degelijk nagelbijtend spannend, maar op kafkaiaanse, verwarrende, desoriënterende manier, waarbij zowel de spanning als absurditeit beetje bij beetje worden opgebouwd.

In de film volgen we Jennifer Lawrence en Javier Bardem, aan de kijker enkel gepresenteerd als ‘Mother’ en ‘Him’. Het stel krijgt gasten waar vooral zij niet op zit te wachten. Meer en meer mensen kloppen aan. Mother komt in verzet, maar wordt niet gehoord, niet door de gasten noch door haar eigen partner. Ze kan niet voorkomen dat dat wat léék op een onwenselijk maar onschuldig bezoek, uitmondt in totale chaos en destructie.

Niets in deze film is wat het op het eerste oog lijkt. Voor de kijker kan het daardoor even duren voor de echte boodschap doorsijpelt. Mother! staat bol van de metaforen en symboliek. Het refereert aan de Bijbel, de natuur, menselijke tekortkomingen en bovenal de manier waarop wij met onze leefomgeving (de wereld, ons huis) omgaan.