Dit artikel verschijnt in meer uitgebreide vorm in Mooi Meubilair, een magazine vol informatie en inspiratie over de inrichting van de openbare ruimte. Vraag nu uw exemplaar aan via www.mooimeubilair.nl.

De dorpsgemeenschap ontwikkelde een ruimtelijke visie die werd uitgewerkt door architect Jorrit Noordhuizen van NOHNIK Architecture & Landscapes. Dat leidde tot het Ruimtelijk Actieplan, met een aantal plekken in het dorp die aangepakt zouden moeten worden om de openbare ruimten te verbeteren. Belangrijk waren het herstellen van het oorspronkelijke openbaar groen, het aantrekkelijker inrichten van markante plekken in het dorp en het brengen van meer eenheid in de bestrating en inrichting van de openbare ruimte.

Bij de herinrichting is bewust gekozen voor een uitstraling die past bij de modernere bebouwing op en rond het plein, als contrast met de historische Brink elders in het dorp. Het plein telde vooral veel parkeerplaatsen. Er was veel verharding en het groen verkeerde in slechte staat. Vijftig bomen zorgen nu voor schaduw en een grote variëteit aan vaste planten draagt bij aan meer biodiversiteit. Om het plein volledig klimaatadaptief te maken is onder meer een gescheiden rioolstelsel aangelegd.

De vloer van het plein is gemaakt van afwijkend materiaal ten opzichte van de naastgelegen wegen om zo het onderscheid tussen beide te verduidelijken. De verblijfsplek in het midden wordt omzoomd door een ‘groene kraag’ die bestaat uit lichte glooiingen met beplanting van eikvarens en grassen die verwijzen naar het stuwwallenlandschap van de Havelterberg. Een betonnen rand scheidt het plein van het verkeer en kan tijdens evenementen gebruikt worden als tribune. In totaal zijn tien bankjes zonder rug en vier banken met rug van Falco geplaatst, met bijpassende ‘poefjes’, die tevens dienen als afzetpalen.

Bij het herinrichtingsplan was de inbreng van de bewoners en ondernemers belangrijk. Citeg heeft de aanbesteding verzorgd en bij het project de volledige uitvoeringsvoorbereiding en de directievoering gedaan, en het toezicht van het project voor zijn rekening heeft genomen. Dat betekent dat de ontwerptekeningen technisch zijn uitgewerkt, het bestek en kostenramingen zijn gemaakt en de aannemer Otten Infra uit Wapse is begeleid. Er werd bewust niet gekozen voor een blauwe zone, omdat ondernemers het prettig vinden dat hun klanten dicht bij de winkel kunnen komen, vertelt Edwin Vranken van de gemeente Westerveld waar Havelte onder valt. Hij is zeer tevreden met het resultaat. ‘Het ziet er vrolijk uit met al die kleuren van de bloemen en de bomen. Er is echt iets veranderd.’

Klimaatadaptief

Bij de herinrichting van het plein is bewust gekozen voor een uitstraling die past bij de modernere bebouwing op en rond het plein, als contrast met de historische Brink elders in het dorp. Het plein van 11.500 vierkante meter telde vooral veel parkeerplaatsen. ‘Er lag ongelooflijk veel verharding; er was dus eigenlijk geen sprake van een echt plein met een verblijfskwaliteit. Er stond wel een bankje, maar je had niet het idee dat dit het centrale dorpsplein was. Het groen dat er stond verkeerde daarnaast in een heel slechte staat. Uitgangspunt was dat het plein een ontmoetingsplek moest worden en het hart voor Havelte moest zijn’, zegt Noordhuizen.

Belangrijk voor de architect was dat de verkeersfunctie na de herinrichting niet meer zo op de voorgrond zou staan. ‘Dus we hebben ervoor gezorgd dat het plein stevig vergroend is en dat er ook veel meer rustige plekken op het plein zijn gecreëerd. In de oude situatie reden de auto’s echt overal; nu hebben we het in zones verdeeld waardoor je ook verblijfsplekken hebt met mooie banken en groen.’

In de oude situatie gaf het plein volgens Noordhuizen een monotone aanblik. ‘Er was een beetje gras en daarop stonden bomen en verder was er eigenlijk niets. Wij hebben gezocht naar verschillende soorten beplantingsmiddelen. Er zijn heel veel vaste planten in grote borders gekomen en diverse soorten bomen.’ Vijftig nieuwe bomen zorgen nu op het plein voor schaduwrijke plekken en een grote variëteit aan vaste planten draagt bij aan het vergroten van de biodiversiteit. ‘Daarop hebben we ook vol ingezet. Ook qua klimaat is het plein helemaal voorbereid op de toekomst. Het was vroeger een van de risicoplekken in het dorp waar je nog weleens wateroverlast kreeg. Dat hebben we in het ontwerp ook meegenomen.’ Om het plein volledig klimaatadaptief te maken is onder meer een gescheiden rioolstelsel aangelegd zodat wateroverlast wordt voorkomen.