De partijen willen er samen voor zorgen dat de bouw van deze woningen binnen twee jaar start. In mei werd al bekend dat woningcorporaties ruimschoots gebruik maken van de korting op de verhuurderheffing als ze betaalbare huurwoningen bouwen. Het zag er toen naar uit dat er op 1 juli plannen zouden liggen voor de bouw van 80.000 woningen met steun van deze regeling. Bij het sluiten van de regeling op 1 juli overtrof het aantal aanvragen de verwachtingen en sloot de teller op 115.000 corporatiewoningen. Uit een vorige regeling voor vermindering verhuurderheffing liggen nog aanvragen voor de bouw van nog eens 35.000 woningen. Het totaal aan nieuwe corporatiewoningen komt daarmee op 150.000.

Minister Ollongren: ‘Het is fantastisch nieuws dat er nu afspraken zijn gemaakt zodat er binnen twee jaar gestart kan worden met de bouw van heel veel nieuwe huizen met een lage huur. Zo zorgen we ervoor dat er meer betaalbare woningen komen voor de mensen met een lager inkomen en kwetsbare groepen zoals daklozen.’

Bouwopgave corporaties

De bouw van 150.000 woningen moet bijdragen aan het terugdringen van het tekort aan betaalbare woningen. Martin van Rijn, voorzitter van Aedes: ‘Er wachten nog veel te veel mensen op een betaalbare huurwoning. Woningcorporaties staan te trappelen om die voor hen te bouwen. Het is goed om samen de knelpunten in de planning en voorbereiding te bekijken en op te lossen.’

Corporaties zijn volgens de minister, VNG en AEDES ook hard nodig bij de renovatie en herstructurering van de bestaande woningvoorraad, de energietransitie, de huisvesting van kwetsbare groepen en de leefbaarheid van de wijken. Volgens Van Rijn is het belangrijk dat de drie partijen erkennen dat de financiële draagkracht van de corporatiesector onvoldoende is voor alle volkshuisvestelijke opgaven in de komende jaren. De afspraken zijn nu gemaakt voor deze kabinetsperiode.

Om ook in de toekomst betaalbare woningen te bouwen en de startmotor te zijn voor de verduurzaming, hebben corporaties onvoldoende middelen. De partijen benadrukken dat er voor de middellange termijn daarom nadere afspraken nodig zijn, waarvan een structurele oplossing voor de financiële positie van corporaties een onderdeel is.

De minister komt dit najaar met oplossingsrichtingen. Albert Vermuë, directeur bij de VNG: ‘De corporaties moeten kunnen investeren in nieuwbouw en zijn ook hard nodig bij de renovatie en herstructurering van de woningvoorraad, de energietransitie en de huisvesting van kwetsbare doelgroepen en de leefbaarheid van de wijken. We hebben nu samen vastgesteld dat er een structurele oplossing moet komen voor de financiële positie van de corporaties.’

Meer middenhuur zonder markttoets

Aanvullend op de afspraken voor meer sociale huurwoningen, is afgesproken de bouw van middenhuur en goedkope koopwoningen door corporaties te stimuleren. Daartoe wordt de markttoets voor drie jaar buiten werking gesteld.

De corporatiesector riep eerder op tot afschaffing van deze toets, die vertragend werkt bij middenhuurambities van corporaties. Sinds de herziening van de Woonwet in 2015 mogen corporaties zich in dit marktsegment begeven, mits de markt de opgave aantoonbaar laat liggen. De markttoets, die door gemeenten wordt uitgevoerd, moet dit aantonen. De toets heeft echter de naam omslachtig en ingewikkeld te zijn. Gemeenten hebben niet de capaciteit om snel tot een conclusie te komen.

Gezamenlijke taskforce

Om ervoor te zorgen dat dankzij de heffingsverminderingen geplande investeringen ook zo snel mogelijk leiden tot de bouw van nieuwe woningen, hebben Aedes, VNG en het ministerie afgesproken dat zij de bouw samen gaan bewaken en aanjagen. Hiervoor wordt nog dit jaar een gezamenlijke taskforce opgericht.

Ervaringen met het versnellen van de woningbouw uit woondeals wordt gedeeld en het gebruik van Versnellingskamers Flexwonen wordt gestimuleerd.

De afspraken moeten nog worden goedgekeurd door de achterbannen van VNG (gemeenten) en Aedes (woningcorporaties).