Volgens Milieudefensie zijn de maatregelen gestoeld op het principe dat de vervuiler betaalt. Zo maakt 8 procent van de bevolking 42 procent van de vliegreizen en is er een aanzienlijk deel van de bevolking dat geen of één vliegreis per jaar maakt. Daarom moet de luchtvaart evenveel belasting gaan betalen als andere mobiliteitssectoren en moet er een progressieve tickettaks ingevoerd worden. De eerste vlucht wordt dan belast met 40 euro, de tweede met 80, de derde met 160, met een maximum van een extra belasting van 320 euro. Hierdoor betaalt de persoon die vaker vliegt meer. 

Het is wel de vraag of deze maatregel bijdraagt aan de afname van de mondiale CO2-uitstoot. Als dit een Nederlandse aangelegenheid wordt, dan moet er rekening mee gehouden worden dat een aanzienlijk deel van de passagiers uitwijkt naar luchthavens in omringende landen.

Kilometerheffing 

Een andere maatregel is een naar tijd en plaats gedifferentieerde kilometerheffing vanaf 2022. Weggebruikers betalen dan 11 eurocent per kilometer en een congestieheffing van 15 eurocent per kilometer. Dit laatste houdt in dat er alleen betaald hoeft te worden daar waar en wanneer er sprake is van filevorming.

Met flexibele bijtelling hangt het te betalen bedrag voor zakelijke auto’s af van het privégebruik. Uitgangspunt is de huidige 8 procent bijtelling voor volledig elektrische auto’s en 22 procent bijtelling voor conventionele voertuigen over de catalogusprijs. Over de privé gereden kilometers wordt een tarief per kilometer gerekend dat afhankelijk is van de catalogusprijs van de auto en het aantal privékilometers. 

Nu betalen de berijders van een auto van de zaak die meer dan 500 kilometer privé rijden een bedrag dat niet afhangt van het aantal privékilometers. Daarnaast krijgen zakelijke reizigers in veel gevallen een tankpas. Door flexibilisering van de bijtelling wordt een extra kilometer sterker gevoeld door de eindgebruiker van een auto.

Woon-werkvergoedingen

Daarnaast komt Milieudefensie nog met twee andere voorstellen. Door woon-werkvergoedingen tot een bedrag van 19 eurocent per kilometer niet meer fiscaal aftrekbaar te maken, zal het aantal autokilometers naar verwachting afnemen. Ook het investeren in OV en fietsinfrastructuur (zoals fietssnelwegen) zouden een gunstig effect hebben op het klimaat.  

De lage inkomens krijgen een jaarlijkse klimaatbonus van 1000 euro. De plannen zijn daarom vooral voor de mensen met hoge inkomens een lastenverzwaring. Om de bespaarde 9 miljoen ton CO2 in perspectief te plaatsen; vorig jaar werd in Nederland voor 182,5 miljoen ton aan CO2-equivalent (een optelsom van CO2 en andere broeikasgassen) uitgestoten. Het plan heeft naar verwachting ook een positief effect op het terugdringen van andere emissies, zoals fijn- en stikstofverbindingen. 

Aandeel mobiliteit

De mobiliteitssector is verantwoordelijk voor ongeveer 20 procent van de uitstoot van alle broeikasgassen en staat daarmee op de derde plaats. Na de industrie en de elektriciteitssector. Een deel van de uitstoot door mobiliteit komt ook door schepen op de Nederlandse wateren. Scheepvaart is niet in het onderzoek van milieudefensie meegenomen. 

Karel Martens, professor verkeersplanologie, vraagt zich in het NPO Radio 1-programma De Nieuws BV af of de politiek wat met de adviezen gaat doen. ‘Het zijn voorstellen die al bekend zijn. Het zullen argumenten zijn waar een deel van de partijen gebruik van zullen maken. Er moet iets gebeuren, maar we zijn heel goed met de kop in het zand steken.’