Uit het onderzoek door het SCP blijkt dat veel mensen zich, in meer of mindere mate, zorgen maken om klimaatverandering. Men is zich bewust van de urgentie om actie te ondernemen. Een meerderheid (77 procent) ziet het belang van zuinig omspringen met energie of het omschakelen naar duurzame energie (76 procent). De meningen over het aardgasvrij maken van huizen zijn echter verdeeld.

De meeste burgers scharen zich achter de keuze van de overheid om huizen aardgasvrij te maken. Een deel is echter kritisch op het beleid. 49 procent steunt het beleid, 27 procent is er, in meer of mindere mate, op tegen. Het beleid moet vooral transparant en duidelijk zijn. Ook willen burgers weten wat de alternatieven voor aardgasvrij zijn. Onvoldoende transparantie is een van de punten waarom burgers niet tevreden zijn met het overheidsbeleid. Dit maakt dat zij niet helder hebben wat aardgasvrij hen oplevert en betrokkenheid achterblijft. 

Twijfelaars en achterblijvers

Als het gaat om het overwegen van alternatieven voor aardgas voor de eigen woning, onderscheidt het SCP ‘overtuigende voorlopers’ (6 procent), ‘(voorzichtige) voorlopers’ (46 procent), ‘twijfelaars’ (19 procent) en ‘aarzelende en afkeurende achterblijvers’ (resp. 26 en 3 procent). Aarzelende achterblijvers weten vooral niet goed wat de alternatieven voor aardgasvrij zijn. Afkeurende achterblijvers lijken volgens het SCP weinig met het onderwerp bezig te zijn.

Volgens het SCP zijn jongvolwassenen positiever over het aardgasvrijbeleid dan de groep tussen 45 en 54 jaar en 65 en 74 jaar. Het is het niet zo dit evenredig afneemt met het stijgen van de leeftijd. Ouderen horen echter wel relatief vaak bij de groep achterblijvers, net als alleenstaanden. Bij ouderen kunnen ook andere belemmeringen meespelen. Mogelijk verduurzamen zij hun woning minder vaak, omdat ze niet weten hoe lang ze er nog zullen wonen.

Mensen die zich bewust zijn van klimaatproblemen, lopen vaker voorop. Dat is ook een reden waarom lageropgeleiden minder positief gestemd zijn. Zij geven minder vaak aan klimaatproblemen te zien en hebben een lagere bereidheid hier iets tegen te doen.

Handvatten voor beleidmakers

Volgens het SCP is het belangrijk dat beleidsmakers zich bewust zijn van verschillen tussen groepen. Door de ‘overtuigende voorlopers' te faciliteren, volgen anderen mogelijk hun voorbeeld. Het faciliteren van deze groep moet echter niet tot gevolg hebben dat andere groepen erop achteruit gaan.

Het vraagstuk kan ook op andere manieren worden aangevlogen, bijvoorbeeld door te kijken wie het meest baat heeft bij een aardgasvrije woning. ‘Als we de kwaliteit van de woning bijvoorbeeld zouden vooropstellen, dan is wellicht eerder een aanpak wenselijk waarbij juist burgers prioriteit krijgen die moeite hebben hun woning te verduurzamen. Zulke overwegingen verdienen een plek in het bredere debat over de transitie naar aardgasvrije woningen’, aldus de onderzoekers.

Invloed corona

Bovenstaand onderzoek werd uitgevoerd voor de coronacrisis. Volgens het SCP kan niet worden uitgesloten dat de crisis invloed heeft op de mening van burgers over het klimaat en de klimaatregels. De crisis kan er weleens voor zorgen dat de groep die achterblijft groter wordt, denken de onderzoekers. Waarschijnlijk zal een deel van de burgers grote investeringen uitstellen.

Na Op weg naar aardgasvrij wonen volgen meer verkennende studies over de energietransitie vanuit de blik van burgers.