Henry Kuppen, in de media ook aangeduid als “mister Eikenprocessierups”, is een  expert op het gebied van deze rups. ‘Aan de hand van de data die we in de afgelopen jaren hebben opgebouwd, kunnen we heel precies aangeven wanneer deze rups actief wordt. Vorig jaar kwam hij op 5 april uit zijn eitjes, maar het is ook weleens voorgekomen dat hij er al op 31 maart was of pas op 23 april. Het is dus niet zo dat hij dit jaar extreem vroeg is. De maand maart, waarin de temperatuur toeneemt en het langer licht is, is het meest bepalend voor de ontwikkeling van het eitje.’

Op de vraag of het een probleem is dat er begin april weinig voedsel voor de rups voorhanden is, geeft Kuppen aan dat dit geen enkel punt is. ‘De bladontwikkeling van de eik is een aantal weken later, afhankelijk van het weer, en tot die tijd vreet hij zich vol aan de knoppen. Hij zal dus niet verhongeren.’

Vorig jaar heeft de eikenprocessierups, die sinds begin jaren negentig in ons land is, ons echt doen beseffen dat de rups voor veel overlast kan zorgen. Er werden allerlei maatregelen genomen om de hinder te beperken. Nestkastjes werden massaal opgehangen, rupsen werden weggezogen door grote zuigers of ze werden biologisch bestreden. ‘De preventieve maatregelen zoals de nestkastjes maar ook afwisseling in de beplanting om te zorgen voor meer diversiteit, draagt zeker bij aan de bestrijding. Maar daar gaat wel tijd over heen en dat heb je niet binnen een seizoen geregeld. We moeten ons er van bewust zijn dat we de eikenprocessierups niet kunnen uitbannen. Dat is echt een utopie.’

Diversiteit in bomen

Wat volgens Kuppen helpt, is dat er meer diversiteit in de bomenlanen komt. Het massaal aanplanten van eikenlanen is funest en ook achterhaald. Uit onderzoek van de NOS, begin december 2019, bleek bijvoorbeeld ook dat gemeenten hun bomenbestand willen gaan aanpakken zodat het aantal eiken afneemt. Kuppen merkt in de praktijk dat zowel ontwerpers als beheerders hier werk van maken. ‘Met deze ontwikkeling ben ik blij mee, omdat hiermee structureel aan het probleem wordt gewerkt. Het is daarbij wel van belang dat er geen monoculturen voor in de plaats terugkomen. Variatie in het bomenbestand is en blijft van groot belang.’

Waardboom

Vorig jaar werd de rups ook waargenomen in andere boomsoorten. Volgens Kuppen is de eik (Quercus) dé waardboom. ‘Binnen dit geslacht heeft hij zijn voorkeuren. De zomereik (Quercus robur) is zijn favoriet. Het kan zijn dat de rups ook in andere bomen terechtkomt als bijvoorbeeld de eik helemaal is kaalgevreten of hij naar een andere boom is overgewaaid, maar de rups heeft de eik nodig voor de voortplanting.’

Tips

Op de vraag aan Kuppen of hij nog adviezen heeft voor bijvoorbeeld beheerders en ontwerpers van gemeenten over de eikenprocessierups, laat hij weten dat de communicatie naar inwoners van groot belang is. ‘Laat zien als gemeente wat je er tegen doet en wat de bewoners kunnen verwachten. En leg ook uit waarom je bepaalde activiteiten uitvoert. Zoals bijvoorbeeld het ophangen van nestkastjes.’ Kuppen benadrukt dat je rekening moet houden met eventuele verwachtingen. ‘Accepteer dat de eikenprocessierups niet uit te roeien is.’

Voor meer informatie zie Kennisplatform Processierups.