Dit artikel verscheen eerder de Steenbreek-special van vakblad Groen. Groen biedt professionele en actuele artikelen over groen en natuur voor mensen in de stad en in het landschap. 

Hoe kom je op het idee om van een halfopen zeecontainer een tuin te maken? Edo van Baars, beleidsmedewerker klimaatadaptatie bij de BAR-gemeenten, vertelt: ‘Bij veel mensen leeft het idee dat zij weinig tijd en geld hebben voor een groene tuin en er dan min of meer automatisch voor kiezen om deze te bestraten. Om juist deze doelgroep met eigen ogen te laten zien dat een tuin niet per se veel onderhoud hoeft te vragen en duur is, hebben we deze mobiele tuin ontwikkeld.’ Bij evenementen, maar bijvoorbeeld ook bij reconstructie van straten en riolering wordt deze naar de diverse locaties gebracht waar bezoekers een groene tuin kunnen ervaren en zo met eigen ogen zien wat de voordelen daarvan zijn.

Van Baars: ‘Door deze container juist in versteende wijken te plaatsen, ervaren de mensen het contrast tussen steen en groen. Door hen uit te nodigen om onze tuin te bezoeken laat je hen zien wat de voordelen zijn als het gaat om biodiversiteit. En wat je zelf kunt doen tegen droogte, warmte maar ook overtollige neerslag. Ook laat je zien dat een onderhoudsvriendelijke groene tuin echt niet zo veel tijd hoeft te kosten. We hebben ervaren dat dit goed werkt en dat men daardoor minder sceptisch is.’ Op de vraag om welke beplanting het gaat, vertelt Van Baars dat er is gekeken naar onderhoudsvriendelijke beplanting, diervriendelijk en eetbaar. Denk hierbij aan de blauwe druif, Vinca, Astilbe, Lonicera, Clematis, Hosta, tuinkruiden en siergras. ‘Ook hebben we gekeken naar de winterhardheid, of het inheemse soorten zijn en naar de invloed op de biodiversiteit. Dat laatste is aardig gelukt. Nu de container op de gemeentewerf staat, een industriële omgeving, zie je dat bijen en andere insecten de tuin toch weten te vinden.’

Indeling container

In januari 2019 is het idee ontstaan voor deze pop-uptuin. ‘We hebben toen deze tweedehandse container gekocht. Onderin hebben we bouwzand gestort en daaroverheen tuinaarde. Onze regel was dat de tuin voor 30 procent verhard mocht zijn voor het pad en terras. En de overige 70 procent diende groen te zijn. De materialen die we gebruiken zijn allemaal eerder gebruikt. Enerzijds om de kosten te drukken en anderzijds, en zeker niet onbelangrijk, om daarmee een circulaire uitstraling te hebben.’ Van Baars heeft samen met enkele collega’s deze tuin ontworpen en aangelegd.

(Tekst loopt verder onder de afbeelding)

Impressie van de tuin

In juni vorig jaar was de eerste versie klaar. Er is toen besloten om deze direct te gaan gebruiken. ‘Dat was best spannend. De container moet namelijk op een vrachtwagen geplaatst worden waarbij hij met het schuin optillen een hoek van 45 graden maakt. We hadden, mede omwille van de kosten, vooraf niet doorgerekend of de tuin intact zou blijven door de kracht die daarbij ontstaat. Maar het verliep helemaal volgens plan. Deze aanpak past in mijn ogen ook op de Steenbreekgedachte, namelijk: zo snel mogelijk aan de slag gaan.

Tot en met november is hij in gebruik geweest. ‘Onze ervaring is dat deze tuin een laagdrempelig middel is voor mensen om de tuin te bezoeken. We gaan het gesprek met hen aan en op de tafel ligt allerlei informatiemateriaal dat zij kunnen meenemen.’ Nu de BAR-gemeenten een aantal maanden met de tuin op pad zijn geweest, worden er – in samenwerking met Waterschap Hollandse Delta – diverse aanpassingen gedaan. Zo komt er een regenton, een insectenhotel, afdakje met sedum waardoor mensen met eigen ogen zien dat het water vertraagd wordt afgevoerd. Verder wil Van Baars ook met behulp van gis-data (geografisch informatiesysteem waarmee data wordt beheerd) achterhalen waar de meeste verstening in de gemeenten voorkomt en dan nog gerichter daar de mensen benaderen. ‘We ervaren namelijk dat de mensen die toch al interesse in groen hebben de tuin sneller bezoeken dan mensen die daar niets mee hebben. Een interessante uitdaging.’