Zo sla je twee vliegen in een klap. Minder ongewenste effecten van webwinkels en thuisbezorgen. En meer gewenste effecten die ten goede komen aan de stenen winkelier. En dus aan uw binnenstad. En de winkelcentra. De plekken waar mensen samenkomen. Daar waar het fundament van onze maatschappij zich bevindt.

Ja, u leest het dus goed. Ik wil méér belasting voor webwinkels. Vreemde uitspraak voor iemand die bekend staat als iemand met een (mild) conservatief-liberale inslag. En toch past het in mijn straatje. En ook in dat van u. Want als de echte winkeliers, de stenen winkeliers (de ware ondernemers), juist veel minder belasting hoeven te betalen, dan sta ik juist wél achter een dergelijk plan. En ik denk velen van u met mij. Lees dan ook hier mijn oproep. Mijn devies.

Het reactionaire verdienmodel 

Onlangs schreef ik dit artikel. Samengevat komt het op het volgende neer. ‘Online’ lijkt een bedreiging voor de fysieke winkelier. Maar is dat meestal niet. ‘Online’ is vaak zelfs een kans. Al is online geen op zichzelf staand verdienmodel. Integendeel. Online kost alleen maar geld. Tenminste: als je webwinkel ‘pure player’ blijft. Transformeer je webwinkelbedrijf daarom tot een (grotendeels) fysieke speler. Of gebruik als fysieke winkelier de mogelijkheden voor online zichtbaarheid. In de combinatie schuilt de kracht. Maar weet wel dat de stenen winkel de basis is. En dat de webwinkel slechts een aanvulling biedt. Een extra distributiemiddel. Dat is terug te voeren op vervlogen tijden. De uitspraak ‘Bestel maar op het internet’, is de hond in de pot. En leidt zelfs tot veel schade aan de maatschappij. ‘Buy online, pick up in store’. Prima om op het internet te bestellen en aan te kopen. Maar haal het product op in de winkel. Lok de klanten daarnaartoe met een cadeautje en gratis parkeren. Maar verleid de klant dan in de winkel tot een lange kassabon. Tot de aankoop van meer dan één product.

Thuisbezorging is passé. Is iets van de vorige eeuw. Ja, tenzij je veel geld durft te vragen voor de bezorging. Maar dan houd je maar weinig klanten over. Vroeger werd er al thuisbezorgd. Door de kruidenier bijvoorbeeld. Maar deze kruidenier werd destijds echter wél weggeconcurreerd door de supermarkt, het grootwinkelbedrijf. Teruggrijpen op thuisbezorging is zo ontzettend 1958. Ook met de huidige bestelmogelijkheden via internet. Het principe was en is namelijk hetzelfde. Het enige verschil is een leuke website. Met ‘bestelklikmogelijkheden’. Of een handige bestelapp op je telefoon. Maar ook met zo’n leuke app op je telefoon blijft thuisbezorging verlieslatend. Vrijwel altijd.

De ellende die de webwinkel veroorzaakt

In hetzelfde artikel werd ook de ellende beschreven die een webshop met zich meebrengt. Samengevat (waarbij de ondersteunende bewijsvoering via linkjes allemaal in het voorgaande artikel is benoemd):

  • De bestelbusjes verstoppen de stad. En vervuilen deze.
  • Veel van wat wordt geretourneerd (aan kleding) wordt vernietigd. Webwinkels zijn grote vervuilers.
  • Verder betalen webwinkels geen winstbelasting. Want ze maken geen winst. En ze leveren dus geen bijdrage aan de overheid. En aan de maatschappij.
  • Daarbij hebben banken webwinkels vaak stevig gefinancierd. En banken lopen terugbetaling mis. We weten allemaal dat in 2008 banken gered moesten worden door de staat. Dus in feite door de belastingbetaler. Door u dus.
  • Cynisch wordt het als je erachter komt dat een bedrijf als Picnic ook de rechten van de medewerkers niet zo serieus neemt. Door bijvoorbeeld geen gebruik te maken van de supermarkt-cao.
  • En daarbij stapelen de laatste tijd de nieuwe argumenten zich nog verder op. Het begrip ‘bezorgschaamte’ is geïntroduceerd. Vaak zijn mensen ook zwaar geïrriteerd om de pakketjes van de buren aan te nemen. Sommige van de bezorgers zijn daarnaast niet de prettigste mensen in de omgang. En gedragen zich soms asociaal. Door bijvoorbeeld gevaarlijk op de stoep te parkeren. Zodat kinderen minder veilig kunnen spelen. Tevens leiden al die bestelbusjes tot meer ongelukken. Soms met fatale afloop.
  • Ook niet onbelangrijk zijn de gigantische hoeveelheden verpakkingsmateriaal. Karton. Plastic. Noem het maar op. Nogal oneerlijk omdat fysieke winkeliers zelfs verplicht geld in rekening moeten brengen voor een simpel tasje. En omdat zij bijvoorbeeld precariobelasting dienen te betalen. En dat terwijl de stenen winkels zorgen voor sfeer in de stad. Zij dienen als ontmoetingsplaats. Maar zij zijn tevens de sponsor van de voetbalclub. De hockeyclub. En de honkbalclub. Stenen winkels zorgen voor samenhang in de maatschappij. Vormen het fundament van de samenleving.
  • En los van dat. Bestellen op het internet is ook helemaal niet leuk. Zo becijferde het CBS dat 50% van alle internetbestellingen problemen met zich meebrengt. Daar word je toch niet vrolijk van?

Daarom: voer een bezorgbelasting in

Want de Bol.coms van deze wereld, maar ook een bedrijf als Amazon (binnenkort), profiteren alleen maar van de infrastructuur die door de burger (door middel van parkeertarieven) en door de winkelier (precariobelasting) in feite is betaald. Mijn favoriete auteur Tadek Solarz schreef hier onlangs al een scherp stuk over. 

Terwijl, het is in het voorgaande betoogd, de webshop juist niet bijdraagt aan de maatschappij. Maar deze juist schade berokkent. Is het niet zo dat in zo’n geval onwenselijk gedrag belast dient te worden? Ik vind van wel. Want de overheid moet onwenselijke ontwikkelingen afremmen. Vaak geldt voor de overheid het adagium: ‘de vervuiler betaalt’. En waarom geldt dat dan niet voor een echt grote vervuiler als de webwinkel?

We geven allemaal om de plekken waar mensen graag samenkomen

Breng daarom per bestelling 15 euro in rekening. Als bezorgbelasting. Dit bedrag representeert de echte waarde die een bezorging met zich meebrengt. Beboet ook de busjes die zich schuldig maken aan asociaal rijgedrag. En aan asociaal parkeren op de stoep. De spelende kinderen in uw buurt zullen de overheid dankbaar zijn. En u als ouder ook. Want de bezorger wordt vaak over het hoofd gezien door de parkeerwachters. Maar de klant die in een winkelgebied een minuut te lang parkeert, krijgt meteen een forse boete.

Ontlast de winkelier met gratis parkeren

Begin daarnaast als overheid met het grootschalig invoeren van (deels) gratis parkeren. In ieder geval de eerste twee (liever drie) uur. Handhaaf dat met een blauwe zone. Autobezoek, parkeren en winkelomzet zijn nog steeds intens gecorreleerd. Omdat autobezoekers veel meer besteden dan mensen die op de fiets of met het OV of lopend komen. Ook levert gratis parkeren 14% extra winkelbezoekers op en 20% extra winkelomzet. Lees het vooral hier.

Maar ontlast de winkelier ook met minder belastingen

Maar überhaupt. Laat de winkelier, de echte stenen winkelondernemer, minder belasting betalen. Bijvoorbeeld minder precariobelasting. Voer verder een verlaging in van het btw-tarief voor producten die in de stenen winkel verkocht worden. En hef minder loonbelasting voor werknemers in de stenen winkel. Ook minder vennootschapsbelasting zou een goede maatregel zijn. En een extra belastingaftrekpost als de winkelier de hockeyclub of voetbalclub (of wat of wie dan ook) sponsort. Ik zie alleen maar een ‘win-win-situatie’.

Al zijn er altijd uitzonderingen

Als het gaat om medicijnen –en desnoods ook de boodschappen- bezorgen aan ouden van dagen (en/of mensen met een handicap) dan moet dat natuurlijk gratis blijven. Logisch. En als iets niet op voorraad in de winkel is wat de klant besteld heeft? Dan ontstaat er een interessante situatie. Ik pleit al jaren in dat soort gevallen voor ‘gratis afhalen in de winkel’ . Het liefste met een cadeautje erbij om de klant te bewegen om naar de winkel te komen. Eenmaal in de winkel kan dat zomaar leiden tot meer aankopen, oftewel een lange kassabon. ‘Win-win’. Om maar eens een jeukterm te gebruiken.

Dus..

Bouw de oneerlijkheid en de bevoordeling van webwinkels om tot op zijn minst een gelijk speelveld voor de echte winkelier. Of beter: tot juist meer voordelen voor de echte winkelier. Want we geven allemaal om de binnenstad. We geven allemaal om het dorpscentrum. En we geven allemaal om goede winkelcentra. De plekken waar mensen graag samenkomen. Het kan best zijn dat de binnenstad om meer draait dan alleen winkels, helemaal waar. Maar zonder winkels, zonder verdiensten, is de binnenstad ten dode opgeschreven. Een onwenselijke situatie. Belast datgene wat onwenselijk is (webwinkels) en ontlast datgene wat wel wenselijk is (de stenen winkels). De maatschappij wordt er beter van. Voor ons allemaal.

Hans van Tellingen is geograaf en regioloog en is directeur/eigenaar van winkelcentrumonderzoeker Strabo bv. Hij is hoofdauteur van ‘Waarom Stenen Winkels Winnen’.