Deze column verscheen eerder in vakblad ROm. ROm is gratis voor ambtenaren ruimte, infrastructuur en milieu bij de rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen. 

De schapen een zetje geven. Hoe krijgen we dat eerste schaap zo ver om met de binnenstedelijke gebiedstransformaties te starten? We hebben een unieke kans om de kwaliteit van steden te verbeteren door woningen toe te voegen. Maar hoe nutten we dat ten volle uit en zorgen we ervoor dat de hele kudde tot bloei komt? Ik ga daarover graag met u in gesprek tijdens het derde jaarcongres van Stedelijke Transformatie op 13 februari. We hebben geen universele geniale plannen of zakken geld. Op basis van ervaringen elders gaan we op zoek naar dat eerste schaap dat iedereen mee weet te krijgen.

De Kop van Zuid in Rotterdam heeft enorm bijgedragen aan het imago van de stad Rotterdam als geheel. Vijftien jaar geleden keken mensen verbaasd op als je een dag naar de Maasstad ging. Tegenwoordig is het een hippe plek die de ligging aan het water goed weet te benutten. En de ontwikkeling van de Kop van Zuid heeft er ook voor gezorgd dat Rotterdam-Zuid meer bij de rest van de stad hoort. Natuurlijk, er is nog een lange weg te gaan, maar de Erasmusbrug was wel het schaap dat een grote kudde heeft meegenomen.

Ook elders bestaat dit effect. De ontwikkeling van Strijp-S in Eindhoven heeft de stad veel meer op de kaart gezet. Er was urgentiebesef en dat maakte dat het eerste schaap in beweging kwam. Hup, die dam over. De transformatie van het Havenkwartier in Deventer heeft een interessant stukje aan die stad toegevoegd; anders dan de rest van de stad, maar heel goed passend bij die plek als haven. En in Soesterberg was Soesterberg-Noord eerst de buffer tussen de legerbasis en het dorp. Met het sluiten van de legerbasis ligt het nu tussen het dorp en een fantastisch natuurgebied, waardoor dit gebied nieuwe kansen voor woningbouw biedt.

Een stedelijke transformatie kan naastgelegen gebied in een opgaande spiraal trekken

Kansen zijn er veel. Een stedelijke transformatie kan naastgelegen gebied in een opgaande spiraal trekken. In Amersfoort gaan de ontwikkelingen bij de Eem de naastgelegen wijk het Soesterkwartier verder helpen. In Zaandam maakt de ontwikkeling van Kogerveld een warmtenet in de directe omgeving mogelijk. Kortom, veel verschillende schapen, die allemaal de dam over gaan.

Steden zijn verschillend. Daarom is het van belang om te weten wat voor stad je wilt zijn en voor welke opgave je staat. Zoek dat uit en buit dat uit. Maak per gebied een uniek verhaal. Ga op zoek naar het eerste schaap. Hoe je dat doet, is nog een zoektocht. Daarover willen we graag met u in gesprek tijdens ons congres. Zodat we onze steden een impuls kunnen geven en we gebieden maken waar we over dertig jaar trots op kunnen zijn.

Kom mee, over de dam!