Over de hele sector is de impact van stikstof beperkt. Het ING Economisch Bureau trekt deze conclusie op basis van de aanhoudende groei in 2019, een beperkt aantal faillissementen en de orderboeken, die over het algemeen goed gevuld zijn. In april, het moment waarop de Raad van State een streep zette door het PAS, zwakte de groei van de bouwproductie af.
Nieuwbouw
Het aantal nieuw gebouwde woningen stijgt dit jaar ten opzichte van 2018. In 2019 wordt met (naar schatting) 69.000 woningen zelfs het hoogste aantal woningen gerealiseerd in de afgelopen tien jaar. Volgend jaar wordt een productie van 65.000 woningen verwacht. Er worden minder vergunningen voor nieuwbouw afgegeven. Volgens ING komt dat met name door te weinig nieuwe bouwlocaties en vrij complexe ontwikkelplannen, in mindere mate door de stikstof- of PFAS-problematiek.
ABN AMRO publiceerde dinsdag een sectorprognose waarin ze de verwachting uitspreekt dat het aantal nieuwbouwwoningen en -gebouwen in 2020 daalt; deze daling wordt in de loop van volgend jaar ingezet. In het rapport wordt de eerdere voorspelling dat de stikstofcrisis mogelijk een opstuwend effect heeft op vastgoedprijzen opnieuw aangehaald.
Infra
Volgens de raming van het ING Economisch Bureau nam de productie in de infrasector dit jaar af. In tegenstelling tot de totale bouwsector wordt hier volgend jaar een krimp verwacht van 2 procent. Volgens de economen zijn de gevolgen van PFAS en stikstof hier het best te merken. Infraprojecten zouden vaker nabij een Natura 2000-gebied liggen en sneller op juridische tegenwind kunnen rekenen. ABN AMRO schatte begin oktober in dat juist de bouw het meest te lijden zou hebben onder stikstof.
Ook in 2020 verwacht ING een beperkte invloed van stikstof. Door overheidsmaatregelen kan een deel van de projecten doorgang vinden. Daarnaast kunnen bedrijven schuiven met opdrachten, blijft de vraag in stand door een goede economie en werken bedrijven aan innovatieve oplossingen zoals de inzet van elektrisch materieel. De verwachte groei van de totale bouwproductie bedraagt volgend jaar 0,5 procent.
ABN AMRO verwacht krimp
ABN AMRO schetst in haar prognose een minder rooskleurig beeld. De gevolgen van PFAS zijn nog lastig in te schatten, maar de stikstofproblematiek deelt rake klappen uit in de woning- en utiliteitsbouw en de grond-, wegen- en waterbouw, stellen de economen. Dit jaar voorspellen ze voor de bouw een volumegroei van 4 procent, volgend jaar een krimp van 2 procent.
Volgens ABN AMRO worden ondernemers onzeker door het 'grillig aanpassen' van regels, wat gevolgen heeft voor de groei: 'Wie niet zeker weet of zijn huidige investeringen voldoen aan toekomstige wetgeving, zal afwachten met zijn toekomstige investeringen.' Ook is een mentaliteitsverandering nodig om in de toekomst problemen te voorkomen, met name waar het de klimaatdoelstellingen betreft. Klimaatverandering vraagt om een vooruitziende blik. ‘De overheid kan met bijvoorbeeld subsidies, wetgeving of door zelf duurzaam in te kopen een helpende hand bieden. Hiermee worden ondernemers geprikkeld om duurzaam te ondernemen.’
