Daarin speelde de overheid een hoofdrol. Wie het boeiende boek ‘Een nieuwe Wereld’ van Auke van der Woud leest, concludeert dat een industriële revolutie pas echt een vlucht neemt als het Rijk zich er mee bemoeit. Pas toen een er een Rijksspoorwegnet kwam, gingen we van treintjes naar spoorwegen.

De huidige industriële revolutie is minstens zo ingrijpend als de vorige. In ons boek: ‘Een slimme stad, zo doe je dat’, concluderen we (de 27 partners die samen het boek schreven) dat we daarbij 4 stappen moeten zetten. Ten eerste moeten we bedenken welke stad, dorp, regio, land we willen zijn. De NOVI biedt daarvoor een prachtig kader. Stap 2 is dat we alles moeten ontwerpen als een slim netwerk. Want dat is het internet. Stap 3 gaat over flexibiliteit. Want internet maakt ons extreem flexibel. En ten slotte gaat het over betekenis. Als we overal kunnen zijn, waar zijn we dan?

Daarbij is verbondenheid de echte gamechanger. Het feit dat we altijd met iedereen en alles om ons heen verbonden zijn, is zo spectaculair ingrijpend dat we er amper meer bij stilstaan. Alles wordt een slim netwerk. Via miljarden sensoren in de openbare ruimte, in auto’s in onze telefoon in onze huizen, zijn we non-stop verbonden. Daardoor gaan ook steeds meer objecten zich als netwerk gedragen. Eén mobiele telefoon is niets, het gaat om het netwerk. En dus worden wijken, steden en regio’s ook slimme netwerken worden waarin alle objecten met elkaar verbonden zijn en vanuit die objecten data, energie en mobiliteit worden gedeeld. Zoals een smartphone niet zon  der internet kan, of een Tesla niet, of de trein, zo kan een huis, een winkel, een kerk, straks ook niet meer functioneren zonder slim netwerk.

Eigenlijk wordt heel Nederland of zelfs heel Europa zo’n slim netwerk, waarbij een gebeurtenis in Praag van directe invloed kan zijn op bijvoorbeeld een straat in Den Haag. Of Valetta. Of Barcelona. Dat verandert de ruimtelijke ordening volledig, want als afstand en tijd er niet meer toe doen, krijgen we andere dorpen, steden, regio’s en landen. De opgave voor de auteurs van de NOVI is om daar hun ruimtelijke plannen op te baseren. En te zorgen dat dat democratisch gebeurt, dat wil zeggen op een manier waarop de eigenaar en gebruiker van dat object de baas is over wat hij deelt. We willen een democratische verbondenheid. We willen een Nederland en Europa waarin wij bepalen wat we delen en doen. Dat is een prachtige opgave. Ons vak verandert radicaal en wij zijn er bij.