De eerste maatregel betreft een snelheidsverlaging op autosnelwegen, die alleen overdag zal gaan gelden. De wegen waar nu 130 of 120 mag worden gereden, gaan terug naar een snelheidslimiet van 100 km/u, vertelde Cora van Nieuwenhuizen tijdens de persconferentie. Volgens Rutte is het denkbaar dat de snelheid op termijn weer omhoog gaat, maar hij wil daar geen datum op plakken, noch een harde belofte over doen. ‘We moeten niet denken dat we over een jaar weer 130 kunnen rijden. Dat is, helaas, simpelweg niet waarschijnlijk.’ Van Nieuwenhuizen gaf aan de nieuwe snelheid te willen handhaven via dezelfde methodes die nu worden toegepast op trajecten met een dynamische snelheid.

Naast deze maatregel moet een ammoniakreductie gerealiseerd worden door het veevoer aan te passen. Daarnaast zet het kabinet in op de bestaande saneringsregeling voor varkensbedrijven; het subsidieplafond voor deze regeling wordt verhoogd naar 180 miljoen.

(Woning)bouw

De maatregelen hebben als doel op korte termijn de stikstofdepositie terug te dringen. Ten minste 30 procent van de vrijgekomen ruimte komt ten goede aan de natuur, 70 procent kan gebiedsgericht worden gebruikt om ontwikkelingen weer mogelijk te maken, schrijven Carola Schouten (Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit), Cora van Nieuwenhuizen (Infrastructuur en Waterstaat) en Stientje van Veldhoven (Milieu en Wonen) in een brief aan de kamer.

De vrijgekomen ruimte wordt als eerste besteed aan nieuwe projecten en activiteiten in de woningbouwsector en een aantal infrastructurele projecten, aangezien hier de urgentie het hoogst is. Hoeveel “stikstofruimte” er is voor werkzaamheden in een bepaald gebied moet worden vastgelegd in een register. De maatregelen moeten tevens de vergunningverlening voor de bouw vlot trekken. Volgens Van Veldhoven zijn ze voldoende om het doel van vergunningverlening van 75.000 woningen in 2020 te halen. Eerder werden zorgen geuit over een terugval in de vergunningverlening.

In de brief aan de kamer melden de ministers overigens dat veel projecten nu al door kunnen in de vergunningverlening - ondanks regionale verschillen: ‘De AERIUS Calculator, waarmee initiatiefnemers sinds 16 september kunnen berekenen welke depositie een project veroorzaakt en op welke natuurgebieden die depositie neerslaat, werkt in de praktijk goed.’

Natuur

Het kabinet trekt tevens 250 miljoen euro uit voor natuurherstel en -verbetering; een halt toeroepen aan verslechtering van de natuur en inzetten op verbetering. Dit bedrag is onderdeel van de 500 miljoen euro die wordt gereserveerd bij de najaarsnota voor stikstofmaatregelen. De tijd om “op de pof” te leven voor de natuur is voorbij, zei Schouten tijdens de persconferentie. ‘We nemen nu maatregelen die direct ingezet worden ten bate van de natuur.’

Echter moet ook rekening gehouden worden met praktische uitvoerbaarheid. Naast de maatregelen wil het kabinet meer flexibiliteit in de uitvoering van het natuurbeleid. Zo wordt gekeken of het mogelijk is om bij bescherming specifieke soorten te kunnen overhevelen naar een ander, meer geschikt natuurgebied en naar de optie natuurgebieden samen te voegen of opnieuw in te delen.

PFAS

In de persconferentie werden tevens de eerste maatregelen voor PFAS-problematiek gepresenteerd. Voor waterbodem komt voor 1 december een landelijke achterwaarde, net als waarde voor landbodem die eerder al aangekondigd was. Ook worden Rijksbaggerdepots opengesteld voor de meest vervuilde bagger. Gemeenten kunnen straks met een versnelde procedure de bodemkwaliteitskaarten updaten.

'Opnieuw uitstel en grote onzekerheid'

Volgens Rutte is het pakket maatregelen een eerste stap om te zorgen dat Nederland in beweging komt. In december presenteert het kabinet een nieuw pakket maatregelen. Een generieke drempelwaarde maakt daar mogelijk onderdeel van uit. Het instellen daarvan is een 'ambitie', zo schrijven de ministers in de brief.

In een reactie laat branchevereniging van projectontwikkelaars NEPROM woensdag weten 'voorzichtig positief' te zijn. Voorzitter Desirée Uitzetter vindt de toezeggingen te weinig concreet. Het is positief dat de woningbouwsector en een aantal grote infrastructuurprojecten als eerste de vrijkomende stikstofruimte krijgen. 'Maar waar die ruimte precies ontstaat, hoe die benut kan worden en vanaf wanneer, blijft onduidelijk. Daardoor blijft de onzekerheid voortduren en wij vragen ons ernstig af of gemeenten en provincies op basis hiervan weer vergunningen durven te verstrekken.' Ook stelt ze dat een regionale stikstofbank, zoals in de brief naar voren komt, "complex en bewerkelijk" is. 'Dat zit nog heel ver af van een eenvoudige drempelwaarde, waar wij om verzocht hadden.'

NEPROM vreest dat zolang de spoedwet er niet is, provincies en gemeenten "weinig voor de woningbouw zullen doen". Uitzetter: 'Kortom, opnieuw uitstel en grote onzekerheid. Dat betekent dat de zwartste scenario’s bewaarheid gaan worden en dat het woningtekort volgend jaar fors verder op gaat lopen.'

Meer lezen over stikstof? Klik op de categorie onder dit bericht voor alle berichten over dit thema.