De uitdagingen voor de fysieke leefomgeving zijn groot en de stad staat onder druk. De grote woningvraag is urgent en vraagt om snelle oplossingen. Ook de verduurzamingsopgave vraagt om ruimte, innovatie en toegang tot kapitaal. De aanstaande Omgevingswet stelt nieuwe eisen aan integraal werken, samenwerkingsverbanden en participatieprocessen. Tegelijkertijd zijn er veel beperkingen, te beginnen met de schaarse ruimte in onze stedelijke omgeving.
In dat krachtenveld kunnen overheid en markt veel meer bereiken wanneer ze wederzijdse verantwoordelijkheden afspreken en zich committeren aan projecten. Tijdens en na de crisis werden nieuwe samenwerkingsverbanden opgezet, die in veel gevallen tot verrassende resultaten hebben geleid. Vreemd genoeg lijkt de publiek-private samenwerking voor stedelijke ontwikkeling sindsdien steeds moeilijker te worden. Waarom blijven betrokken partijen vasthouden aan het huidige model van ‘ieder voor zich’, terwijl er met gecombineerde expertise en capaciteit meer bereikt kan worden? De uitdagingen in de stad vragen om publieke én private bijdragen om tot een goede businesscase en beheersing van risico’s te komen.
Om stedelijke transformatie en woningbouw sneller, beter en goedkoper van de grond te krijgen, zijn nieuwe partnerschappen nodig, waarbij we een voorbeeld kunnen nemen aan succesvolle publiek-private samenwerkingen (PPS). Een PPS kan verschillende gedaantes aannemen. Beleidsmatig gerichte samenwerkingsverbanden leiden tot gezamenlijke visies of beleid, zoals bij een Green Deal. Ook zijn er PPS’en waarin markt en overheid samenwerken aan nieuwe vehikels om kosten en risico’s in onder te brengen. Ik pleit ervoor dat markt en overheid - ook op het niveau van individuele projecten en gebiedsontwikkelingen - veel vaker de handen ineenslaan.
Met de nieuwe Omgevingswet komt een integrale aanpak centraal te staan waarin grenzen tussen organisaties moeten gaan vervagen. Overheden zouden daarin het voortouw moeten nemen. De markt wil graag aan de slag en heeft de middelen en financiële draagkracht om doelen sneller te verwezenlijken. Laten we de balie en de wachtrij wegdoen en werkelijk als partners om tafel gaan zitten. De markt wil geen nummer meer zijn.
