Om deze stelling kracht bij te zetten gebruikt Rina Beers van de Federatie Opvang een voorbeeld uit Nunspeet. “Daar heeft een jonge vrouw een maand in het bos geslapen, omdat er nergens anders een plek voor haar was. Ze had gewoon een baan, maar het loket kon hier niet helpen.”

Uit statistieken van het CBS blijkt dat het aantal daklozen de afgelopen tien jaar verdubbeld is tot 40 duizend. Alleen al de laatste twee jaar kwamen er 10 duizend personen zonder vaste woonplek bij.  Ruim 25 duizend daklozen wonen niet in een van de vier grote steden. Een op de drie daklozen is tussen de 18 en 30 jaar oud.

Rina Beers: “Ik merk dat mensen dit helemaal niet doorhebben, omdat ze het niet merken in het straatbeeld. De dakloze mens van 2019 is onder de 30 en ziet er vaak verzorgd uit. Gemeenten lijken soms ook pas in actie te komen als het winkelend publiek dakloze personen ziet.”

De VNG laat weten dat de problemen voor de ‘grote’ 4 anders zijn dan de rest van de gemeenten. Bij de grote steden zit het ‘m vooral in de opvang, terwijl kleinere gemeenten weer andere problemen hebben. Almere, Nijmegen en Eindhoven zijn gemeenten die ook al aan de bel hebben getrokken.

Gemeenten moeten regie pakken

Volgens Beers is het belangrijk dat gemeenten alles op alles gaan zetten om het daklozenprobleem op te lossen. Volgens haar is de woningnood de grootste drijver van de toenemende aantallen daklozen. “Toen er in 2015 een massale toestroom van vluchtelingen was, wisten we tienduizenden mensen onderdak te bieden. Dat juich ik toe en daarom pleit ik voor zo’n aanpak voor daklozen. Opvanghuizen zijn niet goed genoeg. Die zijn niet altijd fijn en veilig. ”

Beers noemt bijvoorbeeld het plaatsen van simpele en goedkope huisvesting, zoals wooncontainers, maar ook het tegengaan van de regels die woningdelen moeilijk maken. “Zorg er in ieder geval niet voor dat mensen gekort worden op hun inkomens of extra belasting hoeven te betalen als er een extra persoon in een huis woont. Maak inschrijven bij de gemeente veel gemakkelijker. Een briefadres is zo belangrijk voor dak- en thuislozen. Anders kunnen ze geen zorgpolis afsluiten, hun rijbewijs niet verlengen of zich niet inschrijven voor een opleiding. “

Gemeenten moeten dak- en thuisloosheid als prioriteit zien, zegt Beers. “Er zijn zoveel oplossingen. Ga met ondernemers die moeilijk aan personeel kunnen komen in overleg. Er zijn genoeg baantjes waarvoor mensen uit het buitenland moeten komen, omdat ze anders niet ingevuld kunnen worden. Als je voor arbeidsmigranten huisvesting regelt, dan moet dat voor Nederlanders met een baan ook kunnen toch?”

Veranderende regelgeving speelt ook een rol bij de toename van dakloosheid. Eerder was het mogelijk om te wonen in vakantiehuisjes. Deze bufferzone is door het saneren van de vakantieparken weggevallen. Bovendien worden de bezuinigingen in de gezondheidszorg, bijvoorbeeld het opheffen van de AWBZ in januari 2015, en het overdragen van langdurige zorg aan gemeenten met een kleiner budget, genoemd door Beers

Noodklok

Vorige week lieten de vier grote steden weten dat ze de daklozenproblematiek niet meer aankunnen. De wethouders van Amsterdam, Den Haag, Rotterdam en Utrecht stuurden daarom een brandbrief aan vijf bewindslieden en de Tweede Kamer. Volgens de wethouders zal het aantal daklozen alleen maar toenemen als het Rijk de verantwoordelijkheid niet pakt. De vier steden willen extra geld en een versoepeling van een aantal belemmerende regels.

Staatssecretaris Paul Blokhuis laat in een reactie aan Nieuwsuur weten met wethouders, hulpverleners en collega's in het kabinet hard aan de slag te zijn om een plan te maken. In december wil hij met de uitvoering daarvan starten. In het voorjaar van 2019 is er actieplan op poten gezet om alle dak- en thuisloze jongeren van de straat te helpen

Minder daklozen is voor de hele maatschappij van belang vertelt Beers: “Verloederde mensen kunnen hun heil gaan zoeken in drugs en dat zorgt ook weer voor hogere zorgkosten. Om maar niet spreken van het menselijke aspect.”