NEPROM-voorzitter Desirée Uitzetter bepleit in een brief aan voorzitter Johan Remkes van het Adviescollege Stikstofproblematiek om op korte termijn met een beoordelingskader te komen dat woningbouwprojecten vrijstelt van de regels ten aanzien van stikstofuitstoot. Minister Schouten stelde het adviescollege afgelopen juli in, om met aanbevelingen en oplossingsrichtingen te komen over hoe om te gaan met vergunningverlening na de recente uitspraak van de Raad van State over het Programma Aanpak Stikstof (PAS).

Als gevolg van die uitspraak worden er op het moment nagenoeg geen vergunningen meer afgegeven voor woningbouw. 'Dat is uiterst problematisch, omdat er al een groot tekort aan woningen is dat jaarlijks verder oploopt, waardoor wonen voor velen onbetaalbaar is geworden', stelt Uitzetter in een persbericht.

Op basis van ‘recent onderzoek van RIVM’ en een analyse die in opdracht van 'lidbedrijven van de NEPROM bij concrete bouwprojecten is uitgevoerd', concludeert de NEPROM dat woningbouw echter niet leidt tot verhoging van de stikstofdepositie in de Natura2000-gebieden. Uitzetter stelt dan ook dat het kabinet op op korte termijn met een noodoplossing moet komen om woningbouw weer mogelijk te maken.

RIVM: Elke uitstoot is uitstoot

Navraag bij de RIVM leert dat het onderzoeksinstituut deze conclusie zelf niet zou trekken op basis van eigen onderzoek, en niet weet aan welk onderzoek de NEPROM refereert. 'Elke uitstoot is uitstoot', meldt een woordvoerder.

Op dat standpunt staat ook Jan Willem Erisman, bijzonder hoogleraar integrale stikstofstudies aan de Vrije Universteit van Amsterdam. 'Iedereen kan zeggen dat haar of zijn uitstoot er weinig toe doet. Maar het gaat om de optelsom van álle uitstoot. Het probleem zit in de collectiviteit.'

Op BNR Nieuwsradio benadrukte NEPROM-directeur Jan Fokkema vanochtend nog dat de stikstofuitstoot van een woningbouwproject verwaarloosbaar klein is. Hij kreeg bijval van hoogleraar Omgevingswetenschappen Maarten Krol van de Wageningen Universiteit. 'Stikstof die op natuurgebieden terechtkomt is voor 70 procent afkomstig van de veehouderij, 20 procent verkeer en daarna komen de huishoudens', stelde deze in de uitzending.

Dat betekent volgens Erisman geen vrijbrief voor de ontwikkelaars om er maar op los te bouwen. 'De uitstoot kan nog zo verwaarloosbaar klein zijn; alles wat boven de nul zit, is volgens de Raad van State ontoelaatbaar.'

Vrijstellingsgrens

Volgens Uitzetter leidt de bouw van een gemiddeld woningbouwproject tot 'minder dan 1 gram stikstof per hectare per jaar; minder dan de inhoud van een zakje Chrysal voor in de vaas', terwijl er vanuit andere bronnen, voornamelijk intensieve veeteelt en het verkeer, een equivalent van 100 kg kunstmest per hectare per jaar neerslaat.

'Uit alle onderzoeken en experimenten die zijn uitgevoerd blijkt volgens de NEPROM dat een dergelijke kleine hoeveelheid geen enkele schadelijke invloed heeft', aldus het persbericht. 

De NEPROM bepleit in haar brief aan Remkes dat het adviescollege op zeer korte termijn een handelingskader specifiek voor de woningbouw uitbrengt, dat bevoegde gezagen voldoende zekerheid biedt om procedures voor woningbouw weer op te starten en dat ook bij eventuele beroepszaken de Raad van State een basis biedt voor beoordeling.

Uitzetter: 'Basis voor dat handelingskader kan het opnieuw invoeren van de oude vrijstellingsgrens van <0,05 mol/ha/jaar zijn. Daarmee blijft het college dan aan de veilige kant, want in Duitsland geldt bijvoorbeeld een norm van 70 mol/ha/jaar'. 

Omdat het uitrekenen van de stikstofdepositie bij elk woningbouwproject volgens de NEPROM erg veel werk is en volstrekt zinloos zou zijn, stelt de belangenvereniging voor dat de commissie ook een vuistregel in de handreiking opneemt. 'Die zou kunnen inhouden dat bij plannen met een omvang van minder dan 1.000 woningen en een afstand van minimaal 500 meter van het dichtstbijzijnde Natura2000-gebied een stikstofberekening helemaal achterwege kan blijven. Dat bespaart heel veel onderzoekskosten en onnodige vertraging', aldus Uitzetter.

Proportionaliteit

Erisman voelt echter niets voor een vrijstellingsregeling voor ontwikkelaars, ook al zou bij bouwactititeiten maar een fractie van de uitstoot vrijkomen in vergelijking met de intensieve veelteelt. 'We hebben deze afspraken in Europees verband gemaakt in een tijd dat het beleid succesvol leek. Nu de grenzen in zicht zijn kan het niet zo zijn dat je opeens aan de afspraken gaat tornen. Iedereen is nu wakker geworden. Ik zou zeggen: laat eerst maar zien dat je de depositie kunt reduceren.'

De oplossing die Erisman voor ogen heeft is daarom een andere dan die van de NEPROM. Zijn boodschap aan de ontwikkelaars: 'Geef klimaatafspraken die een stikstofwinst tot gevolg hebben prioriteit. Daarmee creëer je vanzelf ruimte om verder te bouwen.'