Het Hoogkwartier is een gebied in de Rotterdamse binnenstad. Het de eerste wederopbouwwijk van de stad, naast Ommoord. Sinds 2010 is het gebied zich rap aan het ontwikkelen, maar ‘af’ is het Hoogkwartier nog niet. Onderzoek en buurtbijeenkomsten wijzen uit dat er in het gebied grote behoefte is aan meer openbare ruimte, maar vooral ook aan meer groen. Om op deze behoeftes in te spelen, werkt Stadslab Hoogkwartier in co-creatie met bewoners en ondernemers aan een visie voor een toekomstbestendig Hoogkwartier. Samen met de gemeente Rotterdam ontwikkelde het Stadslab de Mobility Challenge. Tijndens de Challenge worden bewoners uitgedaagd om tijdelijk afstand te doen van hun auto. De Challenge start in september 2019.
Wilt u van Sanne van Manen (MVRDV), ondernemer Marco Stout en binnenstadmanager Monique Zwinklers leren hoe u openbare ruimte terugwint op de auto? En wilt u mee ontwerpen aan een autoluw Blaakpark? Zie http://www.lcor.nl/deelsessies.
Stad in transitie, de openbare ruimte als middelpunt - meld u vandaag nog aan voor LCOR 2019.
'We onderzoeken samen met de buurt grote thema’s als de mobiliteit- en de energietransitie', vertelt senior projecleider en architect Sanne van Manen van het gerenomeerde bureau MVRDV dat sinds enkele jaren in het Hoogkwartier gevestigd is. Zij runt het Stadslab samen met ondernemer en buurtbewoner Marco Stout.
‘Sinds 2010 is Marco Stout werkzaam in de wijk en zijn er vele positieve ontwikkelingen in het gebied: van meer organisatie en levendigheid in de buurt, toevoeging van kleinschalig groen en bankjes en pop-up activiteiten tot de komst van veel nieuwe ondernemers. In 2017 hebben wij de krachten gebundeld om samen een stap naar de toekomst te maken', vertelt Van Manen.
Daarbij krijgen ze medeweking van de gemeente Rotterdam en het Architectuur Instituut Rotterdam (AIR). Het Stadslab kijkt met bewoners én professionals naar alle ontwikkelingen in de wijk, maakt een inschatting van kansen en bedreigingen en brengt op basis daarvan een aantrekkelijke en robuuste ontwikkelvisie voor de wijk tot stand, aldus de officiële lezing op de website van het Stadslab.
Om te achterhalen waar de bewoners nu behoefte aan hebben, organiseerde Stadslab Hoogkwartier als eerste stap een oriënterend debat met bewoners en ondernemers over de toekomst van de wijk. Het beeld dat uit dit debat kwam was dat er behoefte is aan een vermindering van de druk van autoverkeer, aanzienlijk meer groen en meer ruimte voor ontmoeting.
Levendige, groene plekken
Om invulling te geven aan de wensen en behoeften bedacht het Stadslab Hoogkwartier de Mobility Challenge. Bewoners en ondernemers worden uitgedaagd om door een periode van twee maanden (van september tot en met oktober) afstand te doen van hun auto. Die kan worden opgeborgen worden in de Kruispleingarage, waar de gemeente tijdelijke parkeerruimte beschikbaar stelt. Hierdoor komen parkeerplekken vrij in de wijk. Deze vrijgekomen ruimte wordt tijdens het experiment getransformeerd naar ruimte voor de wijk: levendige, groene plekken. Deelnemers aan de challenge kunnen gebruikmaken van deelmobiliteit vanuit een speciaal ingericht ‘mobiliteits HUB’.
‘Een belangrijk doelstelling van dit experiment is "nieuwe mobiliteit" en openbare ruimte aan elkaar koppelen', stelt Van Manen. 'Het doel daarvan is om de mindset van mensen te veranderen over mobiliteit in relatie tot hun eigen leefomgeving. Minder blik en meer groen op straat is het streven, want op dit moment zijn er in het Hoogkwartier alleen al 768 parkeerplaatsen; ruimte die voor een deel veel groener ingevuld kan worden.'
Volgens Van Manen past de Mobility Challenge goed binnen de Rotterdamse manier van werken: ‘Experimenteren is een bewuste strategie binnen de Rotterdamse stadsontwikkeling.’
Binnenstadmanager Monique Zwinkels die namens de gemeente Rotterdam bij het project betrokken is, sluit zich hier bij aan. ‘Make is happen is het motto van deze stad. Maar we experimenteren nooit zomaar. De veranderingen zijn altijd gekoppeld aan de langetermijndoelen van de gemeente, zoals de binnenstad als City Lounge. Mensen staan centraal, met steeds meer ruimte voor voetgangers en fietsers. Het verbeteren van de luchtkwaliteit, verkeersveiligheid en prettige routes spelen een belangrijke rol. Een binnenstad als prettige plek om te zijn. We gaan voor meer levendigheid en leefbaarheid’, aldus Zwinkels.
Tactical urbanism
Door experimenten uit te voeren in de wijk wil de gemeente uitzoeken hoe de openbare ruimte een groter aandeel kan krijgen in de stad. ‘Onze binnenstadvisie voor de toekomst is de binnenstad als City Lounge. De ideeën voor stedelijke inrichting zijn aan het kantelen. We richten ons nu meer op fiets- en voetgangersvriendelijke ruimtes in plaats van hoofdzakelijk op de auto’, vertelt binnenstadsmanager Zwinkels. Tactical Urbanism is hierbij een leidend begrip. ‘Tactical Urbanism betekent in de stad van vandaag de stap maken naar de stad van de toekomst’, zegt Zwinkels. ‘Met Tactical Urbanism maken we kleine ingrepen om te kijken of we de transitie naar de stad van de toekomst kunnen maken. De term duidt met het oog op het Hoogkwartier in Rotterdam dus op het verbeteren van de openbare ruimte door middel van low-cost en tijdelijke veranderingen. De opgave is om met Tactical Urbanism de openbare ruimte in de wijk te verbeteren. Dit gaan we doen met behulp van experimenten zoals de Mobility Challenge in de wijk om een verminderde parkeeropgave te realiseren.’
