De Nederlandse steden Den Haag, Eindhoven, Amsterdam en Rotterdam staan respectievelijk op de negende, tiende, elfde en twaalfde plaats op de ranglijst. Daarmee laten zij steden als Brussel, Berlijn, Londen en Rome achter zich. Dat blijkt uit het SDG Index en Dashboards Rapport voor Europese steden, dat vandaag wordt uitgebracht door Telos (Universiteit van Tilburg) en het Sustainable Development Solutions Network voor de Verenigde Naties (SDSN). Het rapport vergelijkt de prestaties van 45 grote Europese steden op basis de 17 Sustainable Development Goals (SDG’s). De resultaten hiervan worden gepresenteerd in dit eerste prototype.
Nog wel forse inspanningen nodig
In 2015 hebben de leiders van alle landen een gemeenschappelijke visie over duurzame ontwikkeling vastgelegd in 17 duurzame doelen (SDG’s) en 169 bijbehorende sub-doelen. Deze doelen zouden in 2030 bereikt moeten worden (Agenda 2030, SDGs, Parijs Klimaat Verdrag). De doelen zijn omarmd door nationale regeringsleiders wereldwijd, met de duidelijke erkenning dat regio’s en steden een cruciale rol spelen in het verwerkelijken van deze doelen. Het is volgens de onderzoekers dus van belang om de voortgang op deze doelen nauwkeurig te monitoren. Naast overheden spelen bedrijven en banken een steeds grotere rol bij het realiseren van de SDGs in Nederland en Europese lidstaten. Het SDG Index en Dashboards Rapport voor Europese steden van Telos en SDSN laat voor het eerst een integraal beeld zien van de voortgang van grote Europese steden.
De SDG index beschrijft de prestaties van 45 Europese steden op de SDG’s (zie tabel). Aan de top van deze 2019 SDG Index staat Oslo met een score van 74,8%. Dit betekent dat Oslo op basis van de cijfers in dit rapport voor 74,8% op weg is om de duurzame doelen te bereiken. De tweede stad, Stockholm, benadert deze waarde bijna, met een score van 74.2%, en Helsinki bezet de derde plaats met een score van 71.3%. Uit Nederland zijn vier steden opgenomen in het rapport. Den Haag, Eindhoven, Amsterdam, en Rotterdam, nemen respectievelijk plaatsen 9 tot 12 in op de ranglijst. Onderaan de lijst zijn Porto (53.5) en Athene (48.6) de hekkensluiters.
Geen van de Europese hoofdsteden en metropolen heeft de SDGs al geheel gerealiseerd. De Europese steden presteren het beste bij SDG 3 (Goede gezondheid en welzijn), SDG 6 (Schoon water en sanitair), SDG 8 (Waardig werk en economische groei) en SDG 9 (Industrie, innovatie en infrastructuur). De laagste scores zijn vinden bij SDG 12 (Verantwoorde consumptie en productie), SDG 13 (Klimaatactie) en SDG 15 (Leven op het land). Ook op lokale schaal is een forse inspanning nodig om de CO2 doelen van 2030 te benaderen, zeker waar het de Nederlandse steden betreft.
Waarom SDGs en Europese steden?
Voor het behalen van de doelen is een grote rol weggelegd voor steden en regio’s. De SDGs zijn om drie redenen van belang voor Europese steden:
- Meer dan twee-derde van de EU-burgers leeft in een stedelijk gebied, terwijl ca. 85% van het Europese BNP gegenereerd wordt in steden (Europese Commissie 2019);
- Uit ander onderzoek blijkt dat Europa niet op het goede spoor ligt om in 2030 de SDGs te bereiken. Extra maatregelen zijn hard nodig;
- Europese regio’s en steden beschikken over aanzienlijke beleids- en investeringshefbomen om de ontwikkeling richting duurzame ontwikkeling te versnellen.
Het rapport wordt gepubliceerd in de aanloop naar de opening van de VN SDG top 2019, waar staatshoofden en regeringsleiders een tussenbalans opmaken van het realiseren van de SDGs. Ook verschijnt het volgens onderzoekers op een cruciaal moment in Europa, waar de verkiezingen van het nieuwe Europees Parlement, de Europese Commissie en het nieuwe voorzitterschap voor de deur staan.
Het bereiken van de SDGs op lokale schaal vergt volgens de onderzoekers forse inspanningen en transities die zich al beginnen af te tekenen op het gebied van transport, energie en stedelijke planning. Ook zijn volgens de onderzoekers nieuwe aanpakken nodig voor de actuele vraagstukken van armoede en ongelijke kansen. Onderzoekers schatten dat ongeveer twee-derde (65%) van de 169 sub-doelen niet zullen worden bereikt zonder een nauwe samenwerking met-, en inzet door lokale en regionale overheden.
