Utrechtse netwerkorganisatie moet woningbouw versnellen

Dit is een  artikel uit de ROm-special ‘Versnellen kan’. In deze special kijken we naar het versnellen van plancapaciteit, inbreiding en transformatie, het versterken van het huursegment en het bevorderen van doorstroming. Op Stadszaken presenteren we komende weken de highlights. ROm is gratis voor ambtenaren ruimte, infrastructuur en milieu bij de rijksoverheid, provincies, gemeenten en waterschappen. Word nu abonnee.

Wat is de opdracht?

In de opdrachtomschrijving staat dat de kwartiermaker verantwoordelijk is voor het creëren van een netwerksfeer, waarbij iedereen voor de ander van betekenis wil zijn en blijft benadrukken dat daadkracht en besluitvaardigheid nodig is. Een oproep die Ron Voskuilen op het lijf is geschreven.

‘De woningmarkt in Utrecht is goed, maar net als overal in Nederland zie je dat ook in de Utrechtse regio heel veel beleid wordt gestapeld, wat de opgave er bepaald niet gemakkelijker op maakt. Van nature zijn partijen geneigd om vooral vanuit hún perspectief naar oplossingen te kijken. Maar in de complexe binnenstedelijke werkelijkheid ligt de oplossing voor jouw probleem voor een groot deel bij de ander.’

Wat de opdracht aan hem concreet inhoudt, weet Voskuilen nog niet. ‘Iedereen vindt dat er een verbindingsofficier nodig is en tegelijkertijd is het niet direct duidelijk wat deze verbindingsofficier gaat doen. Ik moet de opdracht ophalen uit de markt. Ofwel: ik moet met stakeholders in gesprek over de vraag wat ze nodig hebben.’  

De uitvoer van de opdracht

Naast de inhoud trekt vooral het netwerkgedeelte bij de nieuwe klus Voskuilen aan. ‘Ik wil dat mensen elkaar vinden in resultaat. Ik ga gelijk inventariseren wat er inhoudelijk speelt bij de partners om vervolgens zo snel mogelijk aan te slag te gaan met het vinden van oplossingen. Ik begrijp dat er al goede samenwerkingsverbanden bestaan tussen overheden en marktpartijen, bijvoorbeeld in de regio Foodvalley. Ik zal daar nadrukkelijk bij aansluiten.’ 

Daarbij komt zijn ervaring als kwartiermaker van pas. ‘Er zitten vaak veel losse eindjes in de plannen, onderdelen die niet hard zijn vanwege dilemma’s. Ik zorg ervoor dat die dilemma’s scherp worden, benoem knelpunten en probeer ze te rangschikken en prikkel partijen om met oplossingen te komen. Bij Hyde Park heb ik dat bijvoorbeeld gedaan met een Q-team, een quality team. Daarin zaten drie vertegenwoordigers: een van de gemeente, een van de ontwikkelaar en een externe deskundige. Er zou bij meerderheid worden beslist, alleen de gemeente had het recht om haar stem te verdubbelen. De ontwikkelaar en de externe deskundige moesten dus wel met een goed voorstel komen om te voorkomen dat de stemmen zouden staken en ze niet vooruitkwamen.’

Maar een goed resultaat schuilt niet alleen in slimme constructies. Voskuilen ziet zijn rol vooral als verbinder, met het delen van kennis en expertise als belangrijk doel met een onmisbare efficiencyslag als tastbaar resultaat. Daarvoor is het delen van kennis en expertise overigens niet voldoende. Het is ook nodig dat partijen zich kunnen verplaatsen in de situatie van de ander. De ‘lerende houding’ die van hem in de opdrachtomschrijving wordt gevraagd, vraagt Voskuilen ook van stakeholders in het netwerk. Of, om met de woorden van Baruch de Spinoza te spreken: ‘Oordeel niet, begrijp’.’ 

Waarom de 'right man for the job’?

Voskuilen was tot 2014 algemeen directeur van de Rotterdamse Dienst Stadsontwikkeling. Daarna haalde zijn baas hem als interim naar Rotterdam Partners, hét marketing- en acquisitiebureau in de Maasstad, waar hij langer bleef dan van tevoren voorzien. Tijdens zijn periode als directeur kwam Rotterdam écht op de kaart te staan. Toeval? ‘We hadden het geluk dat een aantal in het oog springende projecten gelijktijdig werden opgeleverd, zoals De Rotterdam van Rem Koolhaas, het nieuwe centraal station van Team CS en de Markthal van MVRDV.’ Waar Voskuilen op hamerde was het publiek-private karakter van het acquisitiebureau. ‘Ook ondernemers moeten de stad uitdragen.’

Na het verder professionaliseren van het netwerkbureau dat Rotterdam Partners feitelijk is, dook Voskuilen naar eigen zeggen weer de inhoud in; wat hij het liefst doet. Als directeur van zijn eigen adviespraktijk VPR Consultants is hij laatste tijd vooral actief in de gemeente Haarlemmermeer, waar hij projectdirecteur gebiedsontwikkeling A9 & Hyde Park is en kwartiermaker Versnelling Woningbouw. In Haarlemmermeer noemen ze Voskuilen de Haarlemmer Olie, omdat hij het idee van de gemeente en een ontwikkelaar voor de transformatie van Hoofddorps kantorenpark naar woonwijk Hyde Park, in een half jaar tot een stedenbouwkundig plan bracht dat is goedgekeurd door de raad. ‘Wat ik meeneem uit Hyde Park is dat in de basis iedereen baat heeft bij tempo. Sneller tot de essentie komen helpt.’