1. Andere publiekstrekkers (naast winkels) zijn steeds belangrijker voor centra
Consumenten oriënteren zich meer en meer op lokale centra (voor dagelijkse inkopen) en grote/bijzondere centra met veel aanbod en sfeer. De tweekoppigheid neemt daardoor toe: vooral middelgrote vlees-noch-vis centra hebben het zwaar. Andere functies komen op in (winkel) centra en voegen veel waarde toe.
Wat betekent dit voor uw winkelgebieden/beleid?
- Alleen naar winkels kijken in detailhandelsbeleid is te kortzichtig. Winnende winkelgebieden hebben een ruime mix van activiteiten, cultuur, diensten, horeca, winkels, leisure, sociaal ondernemerschap en crossings hiervan.
- Concentreer uw publiekstrekkers in het hart van de winkelstructuur. Omdat men centra steeds minder primair voor winkels bezoekt, moet gezocht worden naar andere aantrekkende functies. In veel gemeenten liggen mogelijkheden: centreer uw bibliotheek naast winkels, verleid musea naar mooie panden in het centrum en plaats een nieuwe bioscoop op een strategische plek
2. Supergroei bij supermarkten: plaats de grote supermarkt op de beste plek en geef ruimte aan nieuwe traffic-concepten
Bestedingen in supermarkten groeien al jaren op rij fors. Samen besteden we circa € 35 miljard per jaar in supermarkten. Food wint sterk aan belang in de winkelstraten en daarbuiten. Supermarkten willen meeliften op deze groei. De plannen van Albert Heijn (meer dagvers en vers bereide maaltijden) en de opmars van Jumbo Foodmarkt zijn daar sprekende voorbeelden van. Supermarkten zetten in op grotere metrages en openen nieuwe concepten op high-traffic locaties (denk aan Jumbo City en Spar University). Er spelen kortom op veel plekken in het land supermarktinitiatieven, zowel in dorp als stad.
Wat betekent dit voor uw winkelgebieden/beleid?
- Concentratie van dagelijkse winkels blijft belangrijk. Supermarktomzetten stijgen vaak ten koste van de bakker, slager en groentewinkel. Een combinatie supermarkt en speciaalzaak naast elkaar is goud wanneer de speciaalzaak zich onderscheidt.
- A-locaties worden sterker. Supermarkten willen met traffic-concepten zichtbaar zijn op plekken waar de consument zich begeeft. Locaties in de binnenstad en bij knooppunten die doorgaans al goed functioneren versterken hun positie hierdoor. Maak gebruik van deze potentie.
- Strategie op uw supermarktstructuur en -mix helpt u om tot een optimale portefeuille voor uw gemeente te komen. Blijf in gesprek met uw supermarkten, er spelen regelmatig huisvestings- en /of vastgoedvraagstukken. Hoe kunt u een win-win-situatie realiseren?
3. Wonen in centra is goed voor retail en versnellen woningbouw
Centra zijn steeds meer multifunctioneel. Wonen hoort daarbij, zeker in aanloopstraten en luwere gebieden in het centrum, maar ook in (verouderde) winkelcentra met veel laagbouw. Juist voor het versnellen van woningbouw bieden (winkel)centra kansen. Wonen en winkels kunnen elkaar over en weer versterken.
Wat betekent dit voor uw winkelgebieden/beleid?
- Bied veel meer ruimte voor wonen in en bij (winkel)centra op structuurversterkende locaties. Maar niet overal: bepaal waar in uw (wijk)winkelcentra wonen een grote functie kan hebben, en waar wonen ongewenst is. Denk aan het compact maken van winkelgebieden en het faciliteren van gemixte stads- en dorpsmilieus. Zo versterkt u uw winkelfunctie en biedt u onderscheidende woonmilieus aan.
- Woonvormen die bij uitstek geschikt zijn: klein wonen, stads wonen, seniorenwoningen, middenhuur, et cetera. Dit zijn segmenten waar veelal kwalitatieve behoefte bestaan. Wonen kan in leegkomende gebouwen (vaak ook boven winkels) en nieuwbouw in het centrum.
- U versterkt zo het draagvlak voor voorzieningen, zorgt voor verbetering in de beeldkwaliteit en biedt woonmilieus die uw woningmarkt verrijken. Het helpt te denken vanuit kernwaarden van gebieden, dit past goed bij de Omgevingswet.
4. Brancheren: ruimtelijk motiveren cruciaal, ook onder Omgevingswet
Sinds de uitspraak van Raad van State van 20 juni 2018 over de casus Appingedam is discussie ontstaan of het hanteren van brancheringsregels voor detailhandel een evenredig middel is om de leefbaarheid van het centrum te behouden. Inmiddels zijn ook een aantal andere cases beoordeeld. Volgens Stec Groep is van belang: dienstenrichtlijnproof beleid (ook vanuit coherentie), onderbouwing van lokale ontwikkelingen en effecten bij het loslaten van branchering en monitoren impact van maatregelen en investeringen.
Wat betekent dit voor uw winkelgebieden/beleid?
- Het allerbelangrijkst is dat u een sterk detailhandelsbeleid heeft waarin u aangeeft hoe de winkelstructuur nu is en hoe deze zich gaat ontwikkelen. Maar ook: hoe verhouden winkelgebieden zich tot elkaar? En welke perifere winkels zijn gewenst?
- Bovendien is het noodzakelijk om aan te geven dat er diverse maatregelen genomen zijn, waaronder brancheringsregels. Let op: het is en blijft van belang om ruimtelijke argumenten te gebruiken.
- Monitoring is van cruciaal belang, en helemaal in lijn met de Omgevingswet. Weet u welk effect het beleid uit het verleden gehad heeft? Voor het beargumenteren van brancheringsregels is het fijn als u hieraan kunt refereren.
5. Stadsdistributie: logistiek meets winkelgebieden
Stadsdistributie is hot. Vanuit de logistieke sector worden concepten bedacht om de ‘last mile’ te optimaliseren. Immers, een niet afgeleverd pakketje betekent extra kosten. Zo opende DHL recent afhaalpunten in winkelcentra (onder andere in Groningen).
De truc: het afhalen en retourneren van online bestelde producten concentreren in de winkelstraat. Het mes snijdt zo aan twee kanten. Ondernemers krijgen meer business (fungeren als afhaalpunt en ze genereren zo extra inkomsten) en bezoekers komen in de centra om (niet aan huis afgeleverde) pakketjes op te halen. De kans dat ze dan ook andere winkels bezoeken is groot.
Wat betekent dit voor uw winkelgebieden/beleid?
- Doorbraken zijn nodig voor consolidatiehubs voor winkelbelevering. Nieuw is dat winkelketens hun eigen distributie opzetten (AH, Jumbo, et cetera), maar ook Coolblue, Picnic en - als ze komen - Amazon. Deze partijen leggen hun leveringsstandaarden hoger dan bestaande pakketvervoerders bieden. Klantcontact op de ‘last mile’ wordt steeds belangrijker.
- In de winkelstraatdistributie rukken elektronische voertuigen op. Stec Groep verwacht dat het ’tanken’ van vrachtwagens niet meer plaatsvindt langs snelwegen, maar gekoppeld wordt aan laad- en losadressen. Daarmee worden winkels ‘oplaadpalen’.
- Meer next economy: Stec Groep verwacht dat 3D-printing opkomt en dat er 3D-printshops komen in wijkwinkelcentra. Immers, dicht bij de klant. Met minder retourstromen tot gevolg.
.jpg)
