Door Paul Schmitz, Secretaris Industriële Kring voor Nijmegen en omgeving.
De laatste tijd zien we veel schitterende visies op de stad van de toekomst voorbij komen, onder meer op stadszaken.nl. Wat me daarbij opvalt is dat er steeds een heel belangrijke factor wordt ‘vergeten’: de auto. Dat zal in pakweg 2040 grotendeels een andere auto zijn dan we nu kennen, maar er zullen er dan nog steeds heel veel van zijn.
De autonome auto, die vóór 2025 op de weg verschijnt en vanaf 2030 enorm in populariteit en aantal zal groeien, zal in 2040 de straten ‘bevolken’, ook als we hem nu weggummen uit onze toekomstvisies.
Autonome auto daagt OV uit
De stad zal er zeker anders uit gaan zien: veel parkeerplaatsen zijn er niet meer nodig, maar wel voldoende ‘kiss & ride’ zones, waarvandaan de auto een andere klant ophaalt of zichzelf ruimtebesparend in een remise parkeert. De autonome auto zal snel de tweede auto en het streekvervoer vervangen. Als we het goed regelen, zal deze auto ons van huis naar het station brengen en van het station naar ons werk.
We moeten er echter voor waken dat het klassieke OV in de toekomst helemaal wordt overgeslagen. Vandaag de dag gaan er nog veel pendelaars met de trein en de tram en voor de mensen die heel dichtbij een station of halte wonen én werken kan dat handig zijn. Het sentiment kan echter ook omslaan, als men ervaart dat het in een autonome auto simpelweg veel prettiger pendelen (en werken!) is dan in een schuddende tram of een overvolle trein, waar het zelfs in een stiltecoupe niet meer stil is en waar je vaak niet eens een zitplaats kunt vinden.
Het streekvervoer zoals we dat nu kennen, zal het zeer moeilijk krijgen. Het is nooit gelukt om de pendelaar in de bus te krijgen. We delen voor honderden miljoenen aan gratis kaartjes uit aan scholieren, studenten, ouderen en uitkeringsgerechtigden, zodat het falen nog een beetje gemaskeerd wordt, maar zodra de laatste betalende reizigers zich afwenden, is het gedaan met deze vorm van OV.
Je ziet streekvervoerders al experimenteren met flexvervoer (van de ene bushalte direct naar de andere bushalte), maar het probleem van ‘the first and the last mile’ los je daarmee niet helemaal op. De autonome auto zal dat wel doen.
Verwatering van scheidslijnen
Auto’s zullen in de toekomst veel intensiever ingezet kunnen worden dan de huidige auto’s en zullen daarom ook goedkoper zijn in exploitatie. Je ziet nu al dat veel nieuwkomers in de auto-industrie zich op de ontwikkeling en productie van (kleine) autonome en schone auto’s storten. Zodra er aantallen van betekenis gemaakt en verkocht worden, zal de prijs enorm zakken en kunnen de fleetowners (fabrikanten, leasemaatschappijen, autoverhuurders, etc.) de ritjes dus heel goedkoop aanbieden.
De scheiding tussen openbaar vervoer en privévervoer zal verwateren, maar de trend richting individueel vervoer zal een blijvertje zijn. En op een regenachtige dag zullen mensen die normaal fietsen, ook met letterlijk één druk op de knop een ‘robocar’ laten voorrijden. Aan de wegcapaciteit binnen de steden moet dus zeker niet getornd worden.
Busbanen nemen óók ruimte in beslag
Aan de andere kant zal er ook ruimte ontstaan. Ik hoor vaak dat nu te veel ruimte is voor de auto. Ik hoor echter nooit iemand klagen over de enorme, deels parallelle infrastructuur die voor de bus is ingeruimd. We zien steeds meer nieuwe wijken, waarin de bewoners met hun auto over drempels en woonerven moeten hobbelen om bij hun huis te komen, terwijl er midden door de wijk een soort landingsbaan loopt waar een paar keer per uur een goeddeels lege bus overheen dendert. Hier ligt dus letterlijk heel veel ruimte om het verder groeiende individuele vervoer in goede banen te leiden en het primaat weer te leggen bij de werkende mens die snel naar zijn of haar werk of klant wil.
Bovendien vergeten we nog dat er met de autonome auto geheel nieuwe businessconcepten zullen opduiken. Niet een ritje naar Amsterdam betalen en dan een filmpje kijken, maar de nieuwste film kopen en ondertussen naar Amsterdam gebracht worden. Andere diensten kunt u zich vast voor de geest halen.
Laten we dus niet de kapitale blunder maken om geen plek voor de auto in te ruimen in de stad van de toekomst, als we later niet op de blaren willen zitten.
(1).jpg)
