Door internettechnologie zijn we altijd met elkaar verbonden en hebben toegang tot een enorme hoeveelheid informatie. Daardoor leven we anders en dus gebruiken we ook onze steden en dorpen anders. Tegelijkertijd biedt nieuwe technologie mooie kansen om de steeds complexere uitdagingen van de stad op een nieuwe manier op te lossen en de stad duurzamer te maken, efficiënter te laten functioneren en leefbaar te houden.

Ontwerpkeuzes

Maar als we willen dat er daadwerkelijk sprake is van technologische vooruitgang, moeten we niet alles wat er op de markt komt zomaar accepteren en omarmen. We moeten keuzes maken over hoe de techniek onze leefomgeving mag beïnvloeden. Gedegen politieke keuzes over nieuwe publieke waarden. Verstandige keuzes over welke techniek we daarvoor inzetten. Doordachte ontwerpkeuzes over de inrichting van onze steden en dorpen. Kortom, we moeten ontwerpen met de nieuwe technologie. In de volle breedte. Politici en hun adviseurs, ontwerpers, uitvoerders en beheerders. Allemaal krijgen ze te maken met de vraag wat de nieuwe ontwerpkeuzes zijn.

Maar wat zijn die doordachte ontwerpkeuzes? Dat weten we nog niet helemaal. En dat is ook niet raar. Er bestonden immers ook geen hoogspanningsmasten voor er op grote schaal elektriciteit werd gebruikt. Laat staan dat die masten weer invloed hadden op het ruimtegebruik eromheen. Ook die verandering hebben we vormgegeven. We kunnen leren hoe technologisering en digitalisering andere vakgebieden heeft veranderd. En we kunnen bedenken hoe dat ons vak gaat veranderen:

  • De infrastructuur. Misschien wel het gemakkelijkst. Denk aan 5G-masten, kabels, leidingen, datacenters, enzovoort. Deze laag moet ontworpen en ontwikkeld worden.
  • De functies. Wonen, werken, recreëren, we zullen het blijven doen, maar op de manier die past bij de huidige tijd. De gamechanger hierbij is dat we altijd verbonden zijn, daardoor heel flexibel worden en zoeken naar betekenis.
  • Ethiek en politiek. Stedenbouw en ruimtelijke ordening gaan altijd gepaard met ethische keuzes. Nieuwe technologie en digitalisering brengt nieuwe ethische dilemma’s met zich mee.
  • Het ontwerpproces zelf. Dat is misschien wel het meest ingewikkelde aspect. Maar als digitalisering en technologisering alles verandert, verandert ook de stedenbouw zelf. De vraag is alleen hoe dit gebeurt. Daarbij kunnen we leren van hoe andere (productie)processen veranderen. Kan de manier waarop een iPhone, het spel Fortnite, de Tesla model staan voor de manier waarop een nieuwe wijk wordt ontwikkeld? Of een bestaande wordt gerevitaliseerd? En zo ja, hoe dan?

Industriële revolutie

We leven in een spannende tijd. Niet voor niets wordt dit een nieuwe industriële revolutie genoemd. Die komen gemiddeld maar eens in de eeuw voor. De vorige industriële revolutie leidde tot een geheel nieuwe stedenbouw. Waarin steden enorm groeiden, grootschalige industrie een plaats kreeg in de stad (en functies later weer werden gescheiden), verkeer dominant werd en ga zo door maar door.

We kunnen nu nog helemaal niet overzien wat de gevolgen zijn van de huidige industriële revolutie. Maar we moeten het wel proberen te doorgronden. We moeten dat niet overlaten aan techbedrijven als Google of aan landen ver weg. We moeten dat – als vakmensen – zelf willen doen. Omdat het nu gebeurt, omdat het ons vak is, en omdat het enorm interessant en leuk is. En dus gaan we dat doen. De Future City Foundation gaat in 2019 samen met  ELBA\REC, Citivy, DHM, de BNSP en andere bedrijven en overheden bedenken hoe de stedenbouw verandert. Wilt u meedoen? Kijk hier voor meer info.