Door Jos Kanter. Dit is een bewerkte versie van het artikel ‘Valt Toronto voor futurisch paard van Troje?’, dat eerder in het boek Smart & Leefbaar verscheen. Dit boek is een oproep tot het stellen van kaders voor technologie die onze steden ingrijpend verandert. Wilt u het hele boek lezen? Hier kunt u het gratis te bestellen.
Het project Sidewalk Toronto, waarin de Canadese gemeente samenwerkt met Google, is een project dat verdergaat dan het doorsnee smartcityexperiment; de techmultinational krijgt toegang tot de fysieke stad, zijn infrastructuren en de bijbehorende data. Des te opmerkelijker is dat de publieke discussie zich met name richt op de kleine lettertjes, de details van het project. Met dank aan slimme marketing van Googles zijde blijft de echte vraag onbeantwoord: moeten private bedrijven wel zoveel macht krijgen in onze steden?
Tussen de silo’s en pakhuizen van Quayside Toronto is al decennialang weinig meer te vinden dan verlaten parkeerplaatsen en rondslingerend bouwmateriaal. Tot recentelijk. Een futuristisch gevaarte afkomstig uit Silicon Valley is het havengebied binnengekomen en vervolgens met open armen ontvangen door de stad. Met een mogelijk paard van Troje al binnen de stadsmuren, laait nu alsnog een discussie op onder de inwoners en politici van Toronto. ‘Wat hebben we eigenlijk in huis gehaald door Sidewalk Labs, het dochterbedrijf van Google, de sleutel tot de stad te geven?’, aldus Bianca Wylie, tech-beleidsmaker en medeoprichter van Tech Reset Canada, in de Huffington Post.
Kleine lettertjes
In samenwerking met Waterfront Toronto werkt Sidewalk Labs de komende jaren aan ‘the world’s first neighbourhood built from the internet up,’ zoals beschreven op de site van het bedrijf. Sidewalk Toronto wordt een technologische testlocatie voor de stad van de toekomst, vol futuristische toepassingen zoals we van Google kunnen verwachten: zelfsturende auto’s, taxibots, modulaire woningen en een ondergronds netwerk voor goederenvervoer, om maar wat technische snufjes op te noemen. Wie snel door het ruim tweehonderd pagina’s tellende visiedocument van Sidewalk Toronto bladert, zal moeite moeten doen niet enthousiast te worden over de innovatieve en ambitieuze plannen.
Op het gebied van duurzaamheid, efficiëntie en data privacy – toch zeker een kritiek puntje bij een project uitgevoerd door een notoire dataverzamelaar – lijkt Sidewalk Labs de zaakjes goed op orde te hebben. Het is dan ook zorgwekkend om te zien dat de publieke discussie blijft hangen bij deze ‘oppervlakkige’ thema’s; dit zijn zaken waar we het allemaal wel over eens kunnen worden of al zijn, aldus Wylie in de Huffington Post. Daarentegen wil Sidewalk Labs koste wat kost voorkomen dat de discussie verschuift naar de vraag of we een dergelijk samenwerkingsverband überhaupt wel moeten aangaan.
Machtsbalans
Wylie uit in de Huffington Post ook haar zorgen over de machtsbalans tussen de gemeente en het bedrijfsleven. Feit is volgens haar dat de Canadese overheid tekortschiet op het gebied van regelgeving omtrent de smart city. In haar ogen is de angst voor het doorvoeren van nieuwe regelgeving voor de techsector, iets wat vaak wordt geframed als het tegenhouden van innovatie, een van de redenen waarom de stad nu achter de feiten aan loopt. Sidewalk Labs speelt slim in op deze gevoelens door het plan te verkopen als dé manier voor Toronto om een ‘dynamische en vooruitstrevende stad te blijven’. Momenteel is Toronto genoodzaakt op korte termijn zijn techbeleid te vernieuwen en wel onder invloed van Sidewalk Labs, dat zowel een investeerder als een exploitant is.
Kennisachterstand
Het is een herkenbaar probleem, ook voor Ger Baron, de eerste chief technology officer (CTO) van de stad Amsterdam. ‘We worden nog niet weggeconcurreerd, maar Google investeert in z’n labs met het idee dat ze beter overheid kunnen spelen dan de overheid zelf’, stelt hij in een interview met Erik Brouwer van Toii. Om de controle te kunnen bewaren is het dan ook zaak voor gemeenten om de kennisachterstand op het gebied van technologie te verkleinen, om zo op een gelijkwaardige manier weerstand te kunnen bieden aan de techsector. Zonder deze kennis is de kans groot dat, ook in Europa, de steden het gaan afleggen tegen de private bedrijven of in samenwerkingsverbanden terechtkomen waar ze zelf op achteruitgaan.
