Tot 2025 moeten er in Oost Nederland bijna 20.000 woningen per jaar worden gebouwd. De traditionele dorpskernen staan echter al vol en ‘in het groen’ bouwen wordt door de Provincie bemoeilijkt. Hoogbouw biedt een oplossing, maar hoger bouwen dan de kerk blijft discutabel.

‘De dorpse architectuur gaat komende jaren veranderen. Veel gemeenten wilden niet boven die kerktorens uit bouwen. De komende jaren moeten ze wel. Niet alleen in steden. Ook in de dorpen, zoals die in Oost-Nederland. Het is vaak dé oplossing om aan de enorme vraag naar nieuwe woningen te voldoen,’ zegt hoogleraar Urban Development Ellen van Bueren tegen de Stentor.‘

Hoger dan de kerk blijft discutabel

‘Gemeenten worstelen er echt mee, merk ik. Gaan ze hoogbouw toestaan in de dorpjes? Gaan we voor het eerst in eeuwen hoger bouwen dan de kerk? En dus de dorpse horizon wijzigen?’ zegt architect Paul Dijkman tegen de Stentor. Dijkman deed onderzoek naar hoogbouw in dorpskernen.

Gemeenten zijn verdeeld over hoogbouw, blijkt uit rondgang door de Stentor. Zo opperde de ChristenUnie in Putten om na te denken over hoogbouw, maar de rest van de gemeenteraad is geen fan. Het Gelderse dorp heeft nu nog helemaal geen hoogbouw. Wethouder Nico Gerritsen (SGP) tegen de Stentor: ‘Hoogbouw past niet binnen het behoud van het dorpse karakter van Putten.’

Andere gemeenten, zoals Ermelo, Dronten, Hardenberg, Harderwijk, Ommen, Olst-Wijhe en Raalte staan wel open voor hoogbouw. Ook bepaalde gemeenten met een overwegend Christelijke coalitie, zoals Urk, Epe en Hattem, zijn volgens de Stentor niet per definitie tegen hoger bouwen dan de kerktoren. Buurtbewoners verzetten zich soms nog wel. Zo is een appartementencomplex van veertien meter hoog in Ermelo voer voor een felle discussie. Het complex wordt niet hoger dan de kerktoren, maar buurtbewoners vrezen dat het pand het zicht op de kerk ontneemt.

Van Bueren: ‘Dorpen die echt geen hoogbouw willen, moeten de komende jaren opletten en oppassen. Al betwijfel ik of je het tegenhoudt.’

Geld of provincie?

Volgens Jan Fokkema, directeur van projectontwikkelaarsorganisatie NEPROM,  worden gemeenten door de Provincie gedwongen tot hoogbouw. ‘Gemeenten willen vaak juist nieuwe wijken bouwen. De provincies willen juist daar weer de rem op zetten, om natuur en groen te behouden buiten de bebouwde kom. Zo voelen gemeenten zich wel genoodzaakt om de lucht in te gaan,’ zegt hij tegen de Stentor.

Volgens de Vereniging voor Kleine Kernen is hoogbouw voor projectontwikkelaars echter ook financieel aantrekkelijk. Peter van Heek van DKK Gelderland tegen de Stentor: ‘Het zijn vaak plannen van projectontwikkelaars, die een afspraak hebben met gemeenten. Die projectontwikkelaars willen hoge gebouwen, daar gaat veel geld in om.'