Friesland is van oudsher (zee)waterland; geen wonder dat ze ‘it giet oan’ hebben bedacht. Ook in de hoge delen van Nederland zorgt Noachidisch hemelwater voor grote schade. De schade door de zeespiegelstijging en het wisselend debiet van rivier en beek stijgt zorgwekkend. En ondanks alle watervloed wordt duidelijk dat schoon water schaarser wordt.

Door klimaatverandering kunnen we steeds meer van dit soort extreme regenval verwachten. Door de verdergaande verstedelijking op ongunstige plaatsen levert dit ook steeds meer overlast en schade op. Bedenk dat meer dan de helft van het stedelijk gebied privéterrein is dat steeds meer ingericht wordt als één nationale totaal betegelde vtwonen-loungehoek.

'Bedenk dat meer dan de helft van het stedelijk gebied privéterrein is dat steeds meer ingericht wordt als één nationale totaal betegelde vtwonen-loungehoek' 

Voor het voorkomen van wateroverlast is dit desastreus. Geen verrassing dat verzekeraars de schade door extreem weer nauwgezet in de gaten houden. Bij burger, bedrijf en bestuur sijpelt het besef door dat voor elke vorm van landgebruik verstandig omgaan met grond-, oppervlakte- en hemelwater het credo is.  

Bouwen aan een waterbestendige stad

Techniek telt en veel is mogelijk. Waterberging op en onder gebouwen, aanleg van infiltrerende verharding, maar ook waterbestendig bouwen. Dit is bouwen op een manier dat er geen schade ontstaat bij een kortdurende overstroming. Bijvoorbeeld het gebruik van waterbestendige of ‘flood proof’-materialen kan hiervoor zorgen.

Infrastructuur en voorzieningen zoals elektriciteit, internet en drinkwater kunnen ook zo worden aangelegd dat ze blijven functioneren onder extreme omstandigheden. Al deze maatregelen dragen bij aan de transformatie naar een waterbestendige stad. 'De waarderingsgrondslag van interventies en investeringen moeten anders gaan tellen'

Drijvend bouwen in de waterbestendige stad

Ruimtelijk wordt er ook het nodige gevraagd om waterbestendig of ‘resilient’ (veerkrachtig) te worden. Zo worden door waterschappen extra waterberging en noodoverloopgebieden gemaakt. Dit is een kostbare zaak in ons dichtbevolkte landje en vraagt daarom om meervoudig ruimte gebruik.

Drijvend bouwen biedt de mogelijk een vierkante meter water zowel voor waterberging als voor woningbouw te gebruiken. Circulair waarderen is daarom het credo. Circulair is een populair woord, maar daarom nog niet minderwaardig.

Nieuwe relaties tussen burger, bestuur en bedrijf - governance - tellen nu al door in investeringen. Hoe kunnen burgers betrokken worden bij het klimaatbestendig maken van de stad en hoe kan meer waterberging worden gerealiseerd op privéterrein?

Prikkelender is de vraag hoe overheden zich aanpassen bij activiteiten van burgers die al waterbestendige oplossingen bedenken. Wordt het waterschap straks ook een ontwikkelaar van waterkavels om de waterbergingsopgave te vervullen of ligt de sleutel juist bij burgers via bijvoorbeeld een waterwooncoöperatie? En hoe zorgt de overheid voor de collectieve belangen? 

Allemaal vragen die vragen om baanbrekende technieken, circulaire waarderingsgrondslagen en governance-strategieën t.a.v. de relatie burger, bestuur en bedrijf. 

It giet oan.

Dr. ir. Rutger de Graaf (@degraaf_e) & Dr. Roland Goetgeluk (@RolandGoetgeluk)

Goetgeluk en De Graaf zijn beiden onderdeel van De Denktank Drijvend (Ver)Bouwen bestaande uit technische, sociale en juridische wetenschappers en ondernemers.  

Lees ook: 'Drijvend Schiphol is goed voor iedereen, zelfs de vissen'