Op het Landelijk Congres Openbare Ruimte reflecteert Van der Gugten op de vraag hoe markt en overheid samen aan de basis staan van een gezondere stad.
Gezondheid heeft op de eerste plaats te maken met het perspectief dat mensen in het leven hebben, zegt Van der Gugten. ‘Mijn visie was altijd: als de voorzieningen en de openbare ruimte niet goed zijn, hoe kunnen die mensen zich dan verheffen? Een gedeelde stad of een gedeelde wijk bestaat niet. Gezondheid begint bij mensen een doel geven. Dat begint in mijn ogen met onderwijs. Als je gedifferentieerd wil bouwen, dan lukt het niet door alleen maar duurdere woningen te bouwen. De wijk zelf moet ook aantrekkelijk zijn. Zorg ervoor dat het openbaar gebied er netjes uitziet.’
Van der Gugten: 'Aandacht voor sociale duurzaamheid'
Voor gezondheid is daarnaast aandacht voor sociale duurzaamheid nodig, betoogt Van der Gugten. ‘Er is nu sprake van nieuwe community’s, mensen willen elkaar ontmoeten, worden actief in een buurthuis of bibliotheek. Bovendien zijn speeltuinen, voldoende groen in de wijk en de opkomende moestuincultuur volgens Van der Gugten ook belangrijk.
‘We kunnen nog zo veel meer doen. Een betere openbare ruimte en een beter dakenlandschap maken en beter benutten. Er moet veel meer geld gestoken worden in het interessanter maken en leefbaar houden van de steden. De sleutel van gezondheid ligt ook bij de openbare ruimte'. Gugten stelt dan ook: 'als je alle groen opoffert door verdichting, maak dan een tweede maaiveldniveau, met openbare tuinen op grotere hoogte'.
Gezondheidsconcurrentie tussen steden
‘We kunnen nog zo veel meer doen. Een betere openbare ruimte en een beter dakenlandschap maken en beter benutten. Er moet veel meer geld gestoken worden in het interessanter maken en leefbaar houden van de steden. Amsterdam heeft een nieuw gelijkgestemd college en dat gaat zijn punt maken. Het wil de stad leefbaarder maken en dat is alleen maar goed. We moeten veel meer toe naar vergroening en verdichting van de steden. Dat geldt ook voor Rotterdam. De prijzen bleven hier achter, economisch was het best lastig. We zien nu dat Rotterdam zich verheft.’
Van der Gugten voorziet dan ook concurrentie tussen steden: wie is de gezondste stad van Nederland? ‘Utrecht zegt nu ook al: we worden de gezondste stad. Amsterdam gaat die kant ook op. Groningen wil dat ongetwijfeld ook zijn, Eindhoven, Tilburg en Breda blijven niet achter. Arnhem-Nijmegen is al heel ver met die ontwikkeling. Politieke partijen kunnen hun ogen niet sluiten voor maatschappelijke ontwikkelingen. Als we er met zijn allen achter gaan staan krijgen we de steden beter'.
De afstanden in de steden zijn ook kleiner geworden, door alle nieuwe bruggen.‘Ik geloof in verbindingen maken. Op zondag gaan er stromen mensen vanuit Rotterdam-Zuid langs Katendrecht, de Rijnhavenbrug en de Erasmusbrug over en dan zo naar de Coolsingel. Als mensen goed kunnen fietsen of lopen over bruggen, dan gaan ze dat doen. De Coolsingel wordt ook steeds groener, dat wordt een wandelpromenade in plaats van de dampende auto’s die er nu staan. Dat leidt allemaal tot een gezondere levensstijl en gezondere steden en dorpen.’
Peter van der Gugten geeft acht uitgangspunten voor een gezonde stad:
- ‘Gezondheid begint bij mensen een doel geven. Dat begint met onderwijs.’
- ‘Bouw gedifferentieerd, bouw niet alleen duurdere woningen.’
- ‘Zorg ervoor dat het openbaar gebied er netjes uitziet.’
- ‘Gezondheid vraagt ook aandacht voor sociale duurzaamheid.’
- ‘Ook speeltuinen, voldoende groen en de moestuinen zijn belangrijk.’
- ‘Kies minder voor de auto en meer voor de fiets en openbaar vervoer.’
- ‘Als je alle groen opoffert door verdichting, maak dan een tweede maaiveldniveau met groen op grotere hoogte.’
- ‘Maak verbindingen. Als mensen goed kunnen fietsen of lopen over bruggen, dan gaan ze dat doen.'
Lees ook: Annemieke van der Zijden (GGD West-Brabant) 'Publieke gezondheid begint in de publieke ruimte'