Annemieke van der Zijden is de openingsspreker tijdens het Landelijk Congres Openbare Ruimte. Ga voor meer informatie en aanmelden naar www.lcor.nl.
Annemieke van der Zijden (49) is sinds 2013 directeur van de GGD West-Brabant. Ze studeerde gezondheidswetenschappen, werkte lange tijd als milieugezondheidsdeskundige, manager en is bestuurlijk onder meer actief in de landelijke koepel GGD-GHOR. ‘Mijn hart ligt bij een goed milieu, zo ben ik ook opgevoed. Ik geloof dat als je gezondheid wil bevorderen je dat niet alleen een op een kan doen, maar dat je een prettige woonomgeving nodig hebt, waarin je kunt spelen, kunt wandelen. Dat draagt bij aan het ervaren van gezondheid.’
In 2017 werd Van der Zijden uitgeroepen tot een van de drie meest invloedrijke personen op het gebied van de openbare gezondheid. Ook was ze vorig jaar betrokken bij het onderzoek naar de omstandigheden op Fort Oranje, de verwaarloosde camping in Zundert. ‘Wat me dan aan het hart gaat is dat de meest kwetsbare mensen op de slechtste plekken wonen, met weinig groen, slechte voorzieningen. Steden als Breda kennen dat ook, proberen er dingen in te veranderen, maar het is wel hardnekkig. De mooiste huizen staan vaak bij de mooiste parken. Dat gaat me ook wel aan het hart. Als je iets wil veranderen zullen we ook daar iets aan moeten doen.’
‘Bij de extreme omstandigheden op Fort Oranje zie je dat we maatschappelijk door het ijs zakken. Als je ziet hoe mensen daar in erbarmelijke omstandigheden wonen, het lijkt wel een sloppenwijk in een derde wereldland. Daar wonen dan migranten, criminelen, mensen die niet geholpen willen worden, mensen vanuit de reclassering en liefst 120 kinderen. Willen we dat kinderen in dit soort omstandigheden opgroeien? Kinderen waarvan we hopen dat ze later een bijdrage leveren aan onze samenleving.’
Met de Brabantse Health Deal slaan de grote steden in Noord-Brabant de handen ineen. Eindhoven, Tilburg en Breda nemen goede initiatieven, zegt Van der Zijden. ‘Een mooi voorbeeld is de Hackathon Public Health Hack, georganiseerd door de gemeente Breda, Surplus Welzijn, Waterschap Brabantse Delta en de GGD West-Brabant. Het winnende idee ‘Race4Space’ wordt nu uitgewerkt. Ook wordt samen met Telos de Brabantse Omgevings Scan (BROS) ontwikkeld.’
Onlangs stuurde ze met Karin van Esch, directeur van de GGD Hart van Brabant, een brief naar 18 informateurs van gemeenten met een pleidooi voor een wethouder die belast is met zowel gezondheidszorg als ruimtelijke ordening. ‘We hebben de afgelopen jaren een enorme druk gezien op het sociaal domein, door de transities in de Wmo en de Jeugdwet. Wil je verschil maken en op een andere manier de gezondheid bevorderen dan via de medische sector, dan kun in de ruimtelijke ordening de voorwaarden creëren. Dat kan alleen door in samenhang in de stad keuzes te maken.’
‘We hebben een soort rioleringsproject 3.0 nodig, zeg ik wel eens. De grote gezondheidswinst begin vorige eeuw kwam niet uit de ontwikkeling van de medische wetenschap maar uit de aanleg van de rioleringen. Artsen kwamen er achter dat de grote bedreigingen kwamen door gebrek aan hygiëne bij de open rioleringen die er toen waren. Zo is de publieke gezondheid ontstaan, omdat dat de riolering de grote gezondheidswinst veroorzaakte. Nieuwe medicijnen zullen ook nu niet bijdragen aan zo’n enorme gezondheidswinst. Dat komt eerder uit gedragsveranderingen samen met het verbeteren van luchtkwaliteit, verminderen van geluidsoverlast en beperken van de klimaatproblematiek.’
Lees ook:
Rookverbod in publieke parken, kan dat?
'Annemieke van der Zijden finalist Meest invloedrijke persoon in de publieke gezondheid'
'Annemieke van der Zijden van de GGD benoemt de schrijnende situatie'
Annemieke van der Zijden werd vorig jaar uitgeroepen tot een van de drie meest invloedrijke personen op het gebied van de openbare gezondheid. Onlangs pleitte ze bij de Brabantse gemeenten nog voor één wethouder die zowel belast is met gezondheidszorg als met de ruimtelijke ordening. Vorig jaar speelde ze een opvallende rol bij het onderzoek naar de omstandigheden op Fort Oranje, de verwaarloosde camping in Zundert. Op het Landelijk Congres Openbare Ruimte gaat Annemieke van der Zijden in op de vraag hoe de overheid gezond gedrag kan stimuleren en de openbare ruimte daarbij kan inzetten. ‘Dat kan alleen door in samenhang in de stad keuzes te maken.’
