Het gebied bestaat uit vier polders en heeft een aanzienlijke omvang van 700 hectare, gelegen aan de westelijke rand van Amsterdam. Het terrein is een van de groene lopers die Amsterdam ´binnendringen´ om zo de buitenwijken van een wat natuurlijk karakter te voorzien. In het Algemeen Uitbreidingsplan van 1935 kreeg het gebied een agrarische functie toebedeeld. In 2003, na decennialange discussies, werd besloten het om te dopen tot gebied voor natuurrecreatie en stadslandbouw.
Onder de rook van Amsterdam en Schiphol
Tuinen van West ligt in een druk gewest, onder de rook van Amsterdam en Schiphol. Ironisch genoeg is het mede te danken aan de luchthaven dat de polders grotendeels onbebouwd zijn gebleven. ‘Want de woonvraag in een gebied met veel opstijgende en landende vliegtuigen is laag. De keuze voor natuur en stadslandbouw lag meer voor de hand’, vertelt Norinda Fennema, bestuurslid van de Ondernemersvereniging van Tuinen van West. Overigens werd in 2012 nog de Westrandweg opgeleverd, die nabij het gebied loopt.
Gallisch uithoudingsvermogen
Ondanks dit ´industriële geweld´ rondom het gebied houdt Tuinen van West moedig stand. Er wordt hier groot belang gehecht aan natuurbehoud en biodiversiteit. Circulariteit loopt als een rode draad door het Tuinen van West-initiatief heen. Er is zelfs een adviseur Circulaire Economie aangesteld die lokale projecten de zogenaamde New Economy in moet trekken. Die economie is niet zoals nu lineair, maar circulair.
Bij dit initiatief worden nieuwe gebouwen energiezuinig opgeleverd, experimenteert men met restwarmte en is een aantal zonnepanelen geplaatst. Er zijn tiny houses, uitleenfietsen en zelfs een buurtbus die op eigen initiatief draaiende wordt gehouden. Biodiversiteit wordt vergroot door de aansluiting die gemaakt is op het Groene As-netwerk, dat dit gebied verbindt met andere natuur in de regio Amsterdam.
Het Tuinen van West-initiatief biedt een groen tegenwicht ten opzichte van de goedkope en zeer vervuilende budgetvakantievliegtuigen die een paar kilometer verderop opstijgen en landen.
Geen alledaagse ondernemers
De ondernemingen in de Tuinen van West moeten net als reguliere ondernemers geld verdienen om voort te bestaan. Met de nadruk op duurzaamheid en onderlinge samenwerking is een mooi ´merk´ gecreëerd waar andere ondernemers en consumenten op willen aanhaken. Ondernemersvereniging Tuinen van West speelt hier een verbindende rol in, aldus Fennema. Er zijn directe lijnen tussen producenten van lokale voedselproductie en consumenten. Ook komen er recreanten voor horeca en festivals, waar inkomsten uit verworven worden.
Maar toch wijken de ondernemers hier af van reguliere ondernemingen, omdat ze niet alleen circulair handelen maar dat gedachtegoed ook uitdragen. Er bestaan les- en activiteitenprogramma’s, workshops en onderzoeksmogelijkheden om mensen te informeren en te inspireren over circulair leven.
‘Dat de mens naast natuur centraal staat blijkt uit de vanzelfsprekendheid waarmee ondernemers werken met mensen die een beperking of andere problemen hebben’, zegt Fennema. Bijvoorbeeld de Fruittuin van West herbergt een deeltijdopleiding waar jaarlijks 25 studenten met een beperking naar de arbeidsmarkt worden begeleid.
Uitbreiding 2018
De Tuinen van West zal nog meer uitbreiden in 2018. Op de planning staat onder andere het hoogwaardig hergebruik van groene restmaterialen zoals riet, algen, houtsnippers en mest. En Fennema wil de ondernemers in het gebied die niet betrokken zijn bij genoemde initiatieven, inspireren om mee te gaan doen.
Vertrouwen in de toekomst heeft Fennema ten volste. ‘Er is geen gebrek aan ideeën en enthousiasme van ondernemers en vrijwilligers. En omdat circulariteit een landelijke trend is, verwacht ik niet dat Tuinen van West om aandacht verlegen zal zitten; want de experimenten die hier worden uitgevoerd kunnen ook elders navolging vinden!’