Alle doelen van het Energieakkoord zijn daarmee volgens Nijpels weer binnen bereik. Maar de de tijd om het te realiseren is beperkt en daarmee een kritische factor. 'We hebben het been de laatste jaren bijgetrokken, maar om de lijn door te trekken, moeten we wel aan de bak', zegt Nijpels in een reactie. 'Daarom worden de afspraken de komende twee jaar intensief gemonitord. Vooral bij het realiseren van wind op land houdt de Borgingscommissie scherp in de gaten of de lokale overheden het tempo erin houden. Indien nodig zullen we de minister adviseren om in te grijpen.’
Informatieplicht
Vanwege de korte tijd die resteert, zijn ingrijpende maatregelen nodig om het doel van 100 PJ extra energiebesparing binnen bereik te brengen. Als belangrijkste maatregel komt er een informatieplicht in de Wet Milieubeheer. De Wet schrijft al jaren voor dat bedrijven besparingsmaatregelen moeten nemen die ze in vijf jaar terugverdienen.Maar de uitvoering van de wet liep volgens de Borgingscommissie tot nu toe gebrekkig. Er was te weinig zicht op wat bedrijven deden. Die krijgen nu de plicht te melden welke maatregelen ze hebben getroffen. Met de nieuwe informatieplicht kunnen inspecteurs gericht achterblijvers controleren.
Het ministerie van EZK maakt met de gemeentes concrete prestatieafspraken over de uitvoering van deze maatregel. VNG en VNO-NCW zorgen voor een eenvoudig digitaal systeem waar bedrijven kunnen melden wat ze hebben gedaan om zich aan de wet te houden.
Nijpels:’Deze informatieplicht, een omgekeerde bewijslast, is een fundamentele doorbraak in de uitvoering van deze wet. Dit is nodig omdat in voorgaande jaren de handhaving van de wet niet effectief was. Daardoor leverden eerdere afspraken over besparing te weinig op. Nu kunnen we echt meters maken.’
In oktober 2017 constateerde de Nationale Energie Verkenning (NEV) dat de teller op 75 PJ zou blijven steken. De aanpassing van de Wet Milieubeer moet dit gat grotendeels dichten. Daarnaast zijn er nog een aantal kleinere intensiveringen afgesproken.
Hernieuwbare energie
De monitoring van wind op land wordt in de Uitvoeringsagenda sterk geïntensiveerd. Bij knelpunten in de uitvoering kan nu op hoog niveau sneller worden bijgestuurd. Verhoging van de druk is nodig om te zorgen dat de afspraak die provincies en rijk in 2013 maakten, gerealiseerd wordt. Dat ging over 6.000 MW windvermogen op land in 2020.
Nijpels krijgt als voorzitter van de Borgingscommissie nu elk kwartaal een overzicht van de voortgang, aldus de agenda Dat levert per project een actueel beeld van knelpunten op en welke partij actie moet ondernemen. Dit stelt Nijpels als voorzitter in staat, waar nodig, snel in overleg met de minister maatregelen te nemen om te zorgen dat partijen hun afspraken nakomen.
2020 kritisch, 2023 ruimschoots binnen bereik
Het doel is om in 2020 14 procent van de energie duurzaam op te wekken en in 2023 16 procent. De NEV constateerde dat het doel in 2023 met 17,3 procent ruimschoots gehaald wordt. Het tussendoel in 2020 zou op 13 procent blijven steken. De extra inspanning bij wind op land moet het gat helpen te dichten. Er zitten projecten in de pijplijn die goed zijn voor 6.900 MW vermogen. Het doel is 6.000 MW in 2020.
Nijpels: ‘Wind op land is een taai dossier. Er zijn plannen genoeg. We moeten nu zorgen dat ten minste 6000 MW op tijd afkomt. Het liefst in overleg en met daadkracht. Desnoods met ingrijpen van de minister.’
Werkgelegenheid
Met het intensiveringspakket is de verwachting dat ook het aantal banen dat bij de energietransitie betrokken is, toeneemt. De SER werkt momenteel aan een advies over de energietransitie en werkgelegenheid.
Ed Nijpels: ‘De arbeidsmarkt is een punt van zorg. We zitten nu in de paradoxale situatie dat er meer banen komen, maar dat we een tekort aan mensen hebben om die banen op te vullen. Dat dreigt voor de energietransitie een probleem te worden.’
Energiebesparing
Informatieplicht in Wet Milieubeheer
Extra besparing maatschappelijk vastgoed (scholen, overheidsgebouwen)
Extra besparing in glastuinbouw
Investeringsimpuls banken
Hernieuwbare energie
Versnelling aanpak wind op land
Duurzame opwekking rijksgronden en waterschappen
Projecten ultradiepe (>4KM) geothermie
Verbetering subsidieregelingen