Waar kledingverkopers proberen met koopjes klanten te lokken, gaat het RVB echter voor de hoogste bieder. De markt is er ook naar: voor de herontwikkeling van de Bijlmerbajes en de voormalige munitiefabriek op het Hembrugterrein stonden de ontwikkelaars in de rij.

Geld verdienen voor de belastingbetaler is leuk en nuttig. Maar soms botst de inhaligheid van het RVB op de beleidsdoelen van andere overheden die verder kijken dan 's lands portemonnee. Toen in 2014 het Rijk de hoofdprijs wilde binnenhalen voor de voormalige gevangenis de Blokhuispoort in Leeuwarden, was het protest in het Noorden groot. Pas na stevige onderhandelingen en druk op de verantwoordelijke minister kon de gemeente het rijksmonument  aankopen en overdragen aan non-profit monumentenherbestemmer BOEi. Die wist de gevangenis om te bouwen tot een cultureel centrum met een poppodium, een hostel, werkruimten voor creatieve ondernemers en een café-restaurant. Het is het trotse uithangbord geworden van Leeuwardens Europese Culturele Hoofdstadjaar.

Ik moest daar weer aan denken toen ik hoorde dat alle rijksmonumenten in Veenhuizen  – inderdaad, het pauperparadijs – onlangs door het RVB in de etalage zijn gezet. Uitgerekend op het moment dat de UNESCO zich buigt over opname van deze en andere koloniën van Weldadigheid op de Werelderfgoedlijst, wil het kabinet haar bezit verpatsen. Je moet maar durven. Er zullen ongetwijfeld allerlei randvoorwaarden aan de overname zitten, maar ik begrijp niet goed waarom dit samenhangend ensemble van rijksmonumenten niet meer door de rijksoverheid kan worden beheerd.

Ook hier moeten erfgoed- en landschapsbeschermers met eigen geld in de bres springen om verlies van een stukje nationale historie te voorkomen. De Nationale Monumentenorganisatie, BOEI en het Drents Landschap willen hun plan van aanpak in april hebben afgerond. Hopelijk kan het RVB zo lang wachten en is ze bereid om een maatschappelijke prijs voor de gebouwen te vragen. Sommige gebouwen ontstijgen hun waarde in euro's nu eenmaal om het simpele feit dat ze deel uitmaken van de ziel van een streek of regio. Ik ben er niet helemaal gerust op dat het RVB hier gevoelig voor is in deze overhitte vastgoedmarkt.