Dit zijn de 17 meest gelezen stukken op Stadszaken in 2017

Het is slechts het topje van de ijsberg aan artikelen die we het afgelopen jaar hebben gepubliceerd. Een Top 250 zou meer recht doen aan de veelheid aan artikelen - soms van ons zelf, soms van externe schrijvers - omdat een plek in de top 250 al betekent dat je goed bent gelezen. Soms liepen we voor de troepen uit, en wilden we vooral agenderen (Regels nodig voor de smart city / Rookverbod in publieke parken: kan dat?). Die stukken doen het vaak goed bij een selecte groep (op social media bijvoorbeeld), maar je bereikt niet per se een massa binnen onze sector, al scoorden genoemde verhalen ook behoordelijk.

Bestaande stad

2017 was natuurlijk in eerste instantie het jaar van het nepnieuws. Dat begon met een claim van Brink Groep ('10 tot 30% van de woningvraag te realiseren in de bestaande stad') dat 3,6 miljard euro overheidssubsidie nodig is om 30 procent van de benodigde woningbouw tot 2030 in transformatiegebieden te realiseren. Zonder deze subsidie kan de gewenste verdichtingsslag onvoldoende worden gemaakt.

Robert van Ieperen (Fakton) was het daar in elk geval niet mee eens. Sterker: door fors te verdichten kan de grondopbrengst juist worden verhoogd (Binnenstedelijk bouwen: haalbare businesscase of mistig verhaal?), claimt hij, waarmee de hoge kosten van transformatie betaald kunnen worden. 'De eenvoudige haalbaarheidsberekening van binnenstedelijk bouwen past nog steeds op de achterkant van een sigarendoos. Jammer dat er zo weinig professionals nog roken', aldus Van Ieperen.

Aanbesteden

Was het maar zo eenvoudig. Niet saneringskosten en andere benodigde publieke investeringen maken gebiedstransformaties zo duur; dat komt ook door het aanbestedingscircus (Aanbestedingscultuur zet onnodige rem op woningbouw), blijkt uit gezamenlijk onderzoek van Deloitte Real Estate, gemeenten Rotterdam en Utrecht, BPD, het ministerie van Binnenlandse Zaken en de Stichting Kennis Gebiedsontwikkeling (SKG). ‘Als je tenderkosten en plankosten bij elkaar optelt, kom je in de buurt van de totale winstmarge in de bouwsector’, benadrukte Deloitte-partner Frank ten Have. Een agenderend verhaal, dat de Top 17 nét niet haalde. We komen er in 2018 op terug.

Ambitie

Na veel getrouwtrek over en weer via Stadszaken en ander fora, nodigde de redactie van ROm en Stadszaken hoofdrolspelers uit voor het ROm/Stadszaken Woondebat (ROm/Stadszaken Woondebat: 'Meer ambitie, ook aan overheidskant') met onder andere Jop Fackeldey (G32), Bart van Breukelen (NEPROM), Hamit Karakus (Platform31), Desirée Uitzetter (BPD), Jos Gadet (gemeente Amsterdam) en Friso de Zeeuw. De rijen werden niet gesloten, wel leidde het tot 6 conclusies waarin iedereen zich in zekere mate kon vinden. 

Verraad

Op Stadszaken ging de strijd daarna gewoon door. Zo benadrukte De Zeeuw nog eens dat er vier mega-denkfouten bestaan rondom woonvoorkeuren (Vier mega-denkfouten over woonvoorkeuren), Frans Soeterbroek rekende af met de ontwikkelaars ('Als ontwikkelaars het niet kunnen, doen we het zelf wel') en Hamit Karakus meldde in een column op zijn eigen Platform31 dat 'iedereen in het vastgoed lijkt voor te sorteren op een nieuwe Vinex-operatie', wat hij het 'Verraad aan de stad' noemde. 

Vinex

Maar met de kerst in aantocht, werd het tijd elkaar weer op te zoeken. En zo presenteerden G32, G4, VNG, IPO, Bouwend Nederland, IVBN en NEPROM op de Dag van de Stad het gezamenlijke programma 'Stedelijke transformatie: meer ruimte voor wonen'. Markt en overheid lanceren binnenstedelijke Vinex voor 1 mln huizen werd een instant-hit op Stadszaken en social media. En terecht. Geen Vinex, maar een binnenstedelijke Vinex, uitgevoerd door Platform 31. Een prachtig comprimis. En zo is de circel weer rond. We blijven het nauwgezet volgen.

Omgevingswet

2017 was ook zeker het jaar van de Omgevingswet. Of het jaar van het uitstel van de Omgevingswet. Twee nieuwsberichten (aankondiging van uitstel en de nieuwe invoeringsdatum: Omgevingswet treedt 01.01.2021 in werking) gingen viral, en niet geheel onterecht. De omschakeling naar een nieuwe wet vraag veel van overheidsorganisaties. Inmiddels lopen losse wetgevingstrajecten door de verhuizing van de Omgevingswet van IenM naar BZK verdere vertraging op, waaronder de Aanvullingswet grondeigendom. Het is een dossier waar we bovenop zitten en nauwgezet over blijven informeren.

We zullen de Omgevingswet ook hard nodig hebben voor het uitvoeren van binnenstedelijke gebiedstransformaties, mocht de juridische houdbaarheid van de Crisis- en Herstelwet averij oplopen. Het is immers geen crisis meer.

Tot slot: waar een uniek convenant tussen de Aldi en regio Parkstad Limburg vorig jaar bezoekersaantallen op onze nieuwssite naar grote hoogte stuwden (De oplossing voor winkelleegstand komt uit Limburg), bracht in 2017 Jaar van de Ruimte-initiator Hans Leeflang onze lezers in extase met zijn oproep tot ambtelijke ongehoorzaamheid (Word lid van de club van stoute ambtenaren!). Een kadootje aan de lezer, en aan ons, van een icoon in de ruimtelijke ordening. Omgevingswet of geen Omgevingswet: word lid van de club van stoute ambtenaren. 

De Stadszaken Top 17 van 2017 is:

1. Word lid van de club van stoute ambtenaren!
2. Mogelijk uitstel invoering Omgevingswet
3. Vier mega-denkfouten over woonvoorkeuren
4. Omgevingswet en NOVI definitief naar BZK
5. Omgevingswet treedt 01.01.2021 in werking
6. Dit is het Dorp van de toekomst
7. Leiden, Veluwe en Brabant profiteren van topsectoren
8. Klein wonen blijkt structurele trend; 10 tips voor wie het ook wil
9. Het winkelcentrum: niet meer doen!
10. ‘Ik ben eigenlijk heel gematigd'
11. Het overdonderende succes van de Markthal: hier de feiten
12. Park en Dakgaard op voormalig station en spoorviaduct
13. ‘Als ontwikkelaars het niet kunnen, doen we het zelf wel’
14. Markt en overheid lanceren binnenstedelijke Vinex voor 1 mln huizen
15. In Hamburg kost transformeren geen geld, maar levert het geld op
16. ‘Goede binnenstadmanager maakt zich zelden populair’
17. Fietsen leidt tot langer en gezond leven