Schiereiland Cruquius ligt in stadsdeel Oost in het oostelijk havengebied, direct aan het water bij het Amsterdam-Rijnkanaal. VORM ontwikkelt de appartementen met royale balkons en dakterrassen in samenwerking met Porten Development. Op de begane grond van twee gebouwen wordt circa 1500 m commerciële ruimte gerealiseerd. Onder de gebouwen komt een parkeergarage met een rechtstreekse toegang naar elk gebouw. In het tweede blok is de begane grond ontworpen in aansluiting op het voormalige schaftlokaal van de locomotieven-werkplaats van firma Orenstein en Koppel. Dit pandje blijft behouden en krijgt een horecafunctie met terras direct aan het water. Daarnaast komen in het derde blok werk-studio’s van 40 – 80 m2 voor kleine bedrijven, met ieder een eigen voordeur op maaiveld.

Voor het Cruquiusgebied is geen stedenbouwkundig plan opgesteld. Initiatiefnemers kunnen zelf met ideeën komen om binnen een zogenaamde spelregelkaart een aantrekkelijk werk- en woongebied te ontwikkelen. Die initiatiefnemers moeten dan wel eigenaar van de grond zijn. Eerder presenteerde Amvest de bouwplannen voor de herontwikkeling op de kop van het schiereiland. Daar komen al 1.500 woningen, met kleinschalige horeca en detailhandel. Karakteristieke en behoudenswaardige gebouwen blijven staan en krijgen een ontmoetingsfunctie, heeft Amvest beloofd. De Gemeente Amsterdam zegt nog steeds vast te houden aan het oorspronkelijke idee van de spelregels; de kenmerkende sfeer en kwaliteiten van het gebied behouden, en ontwikkelingen mogelijk maken. Maar de druk op de Amsterdamse markt is enorm, bevestigt ook Thijs Reuten, bestuurder stadsdeel Oost. ‘Waar de ontwikkeling in deze economische tijden zo logisch lijkt, was dat het zes jaar gelden absoluut niet. VORM en de gemeente zagen wel kansen waarvan het resultaat nu duidelijk wordt. Een mooi en uniek stukje Amsterdam met op plekken nog de sfeer van industrie.’

Leon Pacquay, van Cruquius Circulair, is daar nog niet zo zeker van. ‘Uit het eindbeeld van Amvest wordt duidelijk dat de kernwaarden van dit gebied voor een groot deel vernietigd worden. Over een paar jaar staat dit eiland vol met marktconforme woningbouw, weg rafelrand van Amsterdam.’ Hij ziet dat al gebeuren op het NDSM terrein. ‘De druk van de markt is groot en de strategie van de gemeente is bouwen.’

Het afgelopen half jaar heeft Cruquius Circulair de loods kunnen gebruiken voor community building. Naast sport en spel voor de jeugd zijn activiteiten voor de buurt opgezet, als filmvoorstellingen, rommelmarkten, muziekuitvoeringen (klassiek, jazz en indie-pop) diverse bijeenkomsten en feestjes. Komend jaar wordt de loods gesloopt ondanks zijn karakteristieke status. Bureau Monumenten en Archeologie (BMA) van de Gemeente Amsterdam heeft daar toestemming voor verleend.

Het Cruquiusgebied of Cruquiuseiland in het Oostelijk Havengebied in Amsterdam-Oost is een voormalig industrieterrein tussen de Entrepothaven en de Nieuwe Vaart. Het ontleent zijn naam aan de Cruquiusweg die over de gehele lengte van het gebied van west naar oost loopt. Deze weg werd in 1879 aangelegd en is vernoemd naar Nicolaas Samuel Cruquius (1678-1754). Sinds 1887 waren hier de Veemarkt en het Abattoir gevestigd, waar de Veelaan naar vernoemd is.