Volgens bedenkster Milou Bergs, kort geleden afgestudeerd van de Design Academy Eindhoven, is het fietsenrek zoals we dat nu kennen een doorn in het oog. Zeker in een historische binnenstad. Het is robuust straatmeubilair omdat het hufter proof moet zijn, maar draagt daardoor niet bij aan de stedelijke schoonheid. Daarnaast neemt het veel ruimte in beslag.

Daarom ontwierp de design studente Bergs het concept ‘Align’. Wat hier betekent 'op een lijn plaatsen'. Dat is een fietsenrek dat in de grond zit en onzichtbaar is wanneer het niet wordt gebruikt. Het moet fietsenrekken in fysiek en visueel opzicht ‘sereen’ maken, in de woorden van Bergs. Ze presenteerde haar ontwerp tijdens de Dutch Design Week in Eindhoven, dat eind oktober dit jaar plaatsvond.

Slechts een paneel in de grond

De twee gebreken van het huidige fietsenrek worden met dit idee ondervangen. Het ‘lelijke’ fietsenrek verdwijnt uit het straatbeeld. En deze fietsenstalling wordt vervangen voor een rek dat veel minder ruimte inneemt. Want wanneer er geen fiets geparkeerd staat, is het rek slechts een paneel op de grond. Zo kan de ruimte ook voor andere doeleinden worden gebruikt, zoals een markt of een evenement. Het wordt een multifunctioneel stukje grond.

Het Align concept werkt concreet als volgt: er zit een smal, rechthoekig paneel in de grond. Wanneer het gewicht van het voorwiel drukt tegen het paneel, gaat het open en komt er een gele haak naar boven waaraan de fiets kan worden vastgemaakt. Als de fiets wordt weggehaald, sluit het paneel weer.

Efficiëntere inrichting van schaarse openbare ruimte

Het idee heeft de aandacht getrokken van een aantal gemeenten, vanwege het voordeel van een efficiëntere inrichting van de schaarse stedelijke openbare ruimte. De openbare ruimte in steden komt namelijk steeds meer onder druk te staan, wordt steeds schaarser. Dat komt doordat Nederlandse steden verder worden verdicht. Tijdens de Dag van de Stad van afgelopen 31 oktober werd het programma ‘Stedelijke transformatie: meer ruimte voor wonen' gepresenteerd. De inzet is de realisatie van maar liefst 1 miljoen woningen in binnenstedelijk gebied (lees 'Markt en overheid lanceren binnenstedelijke Vinex'). De resterende openbare ruimte krijgt een cruciale functie voor het leefbaar houden dichter bewoonde stad.

Overige problematiek dat potentieel kan worden opgelost

Een ander probleem dat speelt rondom de fiets is het tekort aan fietsenstallingen in Nederland. Volgens BNR Nieuwsradio moeten er tot 2030 minimaal 150.000 parkeerplaatsen bijkomen. Daarnaast is een gemeente als Utrecht voornemens om geen nieuw straatmeubilair toe te voegen, met de gedachte dat het straatbeeld overzichtelijk blijft. Het Align idee kan grootschalig worden doorgevoerd omdat het relatief weinig ruimte inneemt en kan het tekort verzachten of wegnemen. Tevens komt het tegemoet aan het beleid van overzichtelijke straten omdat het fietsenrek vrijwel onzichtbaar is. Dat zien gemeenten nu ook. Wordt vervolgd.