1. Is deze zaak een voorbode voor meer procedures?

'Wereldwijd en met name in Westerse landen zie je een tendens waarin burgers en maatschappelijke organisaties steeds meer gebruik maken van het recht om tegenwicht te bieden tegen te laks politiek handelen. Dat geldt zeker ook als het om grote milieuvraagstukken zoals klimaatverandering en luchtkwaliteit gaat. Die vraagstukken gaan namelijk in de kern over de gezondheid en het welzijn van de burger. Die lijkt te herontdekken dat we niet alleen in een democratie maar in een democratische rechtsstaat leven. Het rechtstatelijk karakter van de democratie betekent dat de rechterlijke macht de taak heeft de burger tegen het handelen (of niet handelen) van de overheid te beschermen. Als er jaarlijks vele doden vallen als gevolg van slechte luchtkwaliteit, dan is daar dus een taak voor de rechter weggelegd. Je mag verwachten dat deze tendens zich voort zal zetten, zeker in een land als Nederland waarin de overheid de burger actief oproept een meer participatieve houding aan te nemen.'

2. Kan het zijn dat deze zich ook tegen lagere overheden gaan richten?

'Dit soort procedures kunnen zich tot eenieder richten waarvan kan worden vastgesteld dat deze een juridische verantwoordelijkheid heeft jegens de burger of jegens de algemeen maatschappelijke doelstellingen waarvoor maatschappelijke organisaties opkomen.'

3. Ook als we de Omgevingswet in ogenschouw nemen, met een participatieplicht, die overheden dwingt in een veel vroeger planstadium informatie te delen, en beleid te motiveren…

'In het omgevingsrecht wordt de burger via de mogelijkheden van bezwaar en beroep de kans geboden zijn belangen in te brengen en te behartigen. Via deze bestuursrechtelijke route kan de burger dus, zolang hij maar belanghebbende is, juridisch acteren. In de zaak van Milieudefensie is echter niet de bestuursrechtelijke route maar de civielrechtelijke route gekozen en wordt de Staat aangesproken omdat deze onrechtmatig zou handelen en mensenrechten zou schenden vanwege de slechte luchtkwaliteit in sommige delen van Nederland.'

4. Vindt u het eigenlijk een goede ontwikkeling, dat Urgenda en ook Milieudefensie zich tot de rechter moet bewegen?

'Ja dat is een goede zaak en ik heb daar in 2011 al toe opgeroepen in mijn boek Revolutie met Recht. Daarin heb ik bepleit dat het civiele onrechtmatige daadrecht en het mensenrechtenrecht aanknopingspunten bieden om staten verantwoordelijk te houden voor gebrekkig klimaatbeleid. De Urgenda zaak is daarop gebaseerd en succesvol gebleken. Langs dezelfde lijn pakt Milieudefensie nu terecht een ander groot gezondheidsprobleem aan namelijk de slechte luchtkwaliteit.'

5. Hoe staat het eigenlijk met de Klimaatzaak?

'De zaak is in hoger beroep en eind mei 2018 zal de zaak bij het gerechtshof in Den Haag verder behandeld worden.'